Συναισθηματικό Στρες
Το συναισθηματικό στρες μπορεί να εκδηλωθεί με πολλές μορφές. Τα πιο συχνά προβλήματα ψυχικής υγείας είναι το άγχος και η κατάθλιψη. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά άλλα θέματα όπως ο θυμός, η δυσκολία στη συγκέντρωση, οι αλλαγές στη διάθεση και η αρνητική σκέψη.
Το άγχος και η κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστούν με πολλά συμπτώματα και να οφείλονται σε διαφορετικές αιτίες. Μπορεί να προκύψουν από περιστασιακά προβλήματα. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν δυσκολίες στη σχέση, οικονομικά προβλήματα και προβλήματα απόδοσης στο σχολείο ή στην δουλειά. Τα οικογενειακά προβλήματα είναι πηγή άγχους. Είναι δύσκολο να πιστέψει κάποιος ότι το 50% των γάμων καταλήγει σε διαζύγιο, αλλά μόνο το 40% παίρνει διαζύγιο, Κάποιοι άνθρωποι παίρνουν διαζύγιο, δύο, τρεις ή περισσότερες φορές, για αυτό τα στατιστικά για τα διαζύγια δεν είναι ίδια.
Μερικοί άνθρωποι εμφανίζουν άγχος ή κατάθλιψη και δεν κατανοούν τις εμπειρίες που τους οδήγησαν εκεί. Για κάποιους, τα συναισθηματικά προβλήματα είναι γενετικά και υπάρχει ιστορικό στην οικογένεια. Η κατάθλιψη ή το άγχος μπορεί να εμφανιστούν από το πουθενά. Σε άλλες περιπτώσεις ένα ψυχικό τραύμα μπορεί να είναι η αιτία του άγχους και της κατάθλιψης. Το τραύμα μπορεί να προκύψει από την μαρτυρία μιας τραγωδίας ή βίαιων καταστάσεων.
Οι περισσότεροι άνθρωποι όταν βιώνουν συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψης απευθύνονται στον γενικό γιατρό τους και η πιο συχνή φαρμακευτική αγωγή είναι τα αντικαταθλιπτικά. Τα περισσότερα αντικαταθλιπτικά συνταγογραφούνται από τους γενικούς γιατρούς όχι από τους ψυχίατρους. Δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι δεν ζητούν βοήθεια από ψυχίατρο με αποτέλεσμα να μην γίνεται η σωστή διάγνωση και θεραπεία.
Φαρμακευτική αγωγή
Υπάρχουν πολλοί τύποι φαρμάκων που βοηθούν στην θεραπεία των διαταραχών άγχους. Κάποια φάρμακα βοηθούν στον έλεγχο των σωματικών και των ψυχικών συμπτωμάτων και περιλαμβάνουν:
- Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά: τα συγκεκριμένα φάρμακα έχουν καλά αποτελέσματα στις περισσότερες διαταραχές άγχους εκτός από την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD). Έχουν κάποιες γνωστές παρενέργειες όπως η ζαλάδα και η αύξηση βάρους. Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα τρικυκλικών αντικαταθλιτπικών είναι η ιμιπραμίνη και η κλομιπραμίνη.
- Βενζοδιαζεπίνες: τα συγκεκριμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν εθισμό και σπάνια αποτελούν θεραπεία πρώτης γραμμής. Η διαζεπάμη είναι μια πολύ γνωστή βενζοδιαζεπίνη για τους ανθρώπους με άγχος.
- Αντικαταθλιπτικά: καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά για την θεραπεία της κατάθλιψης , χρησιμοποιούνται επίσης για την αντιμετώπιση πολλών διαταραχών άγχους. Οι επιλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRIs) είναι μια επιλογή με λιγότερες παρενέργειες συγκριτικά με τα παλιότερα αντικαταθλιπτικά. Είναι πιθανό να προκαλέσουν ναυτία και σεξουαλική δυσλειτουργία στη αρχή της θεραπείας. Κάποια γνωστά αντικαταθλιπτικά είναι η φλουοξετίνη και η σιταλοπράμη.
- Άλλα φάρμακα: υπάρχουν κάποια άλλα φάρμακα που μπορούν αν μειώσουν το άγχος και περιλαμβάνουν τους β-αναστολείς, τους αναστολείς της μονοαμινικής οξειδάσης, την βουσπιρόνη.
Η διακοπή κάποιων φαρμάκων, ειδικά των αντικαταθλιπτικών μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα στέρησης, όπως ο πόνος στο κεφάλι που μοιάζει με ηλεκτροσόκ.
Κάθε άνθρωπος που θέλει να σταματήσει την φαρμακευτική αγωγή για το άγχος μετά από μια μεγάλη περίοδο λήψης αντικαταθλιπτικών πρέπει να συζητά με τον ψυχίατρο του για το πως πρέπει να προχωρήσει.
Αν εμφανιστούν σοβαρές και απροσδόκητες παρενέργειες μετά από την λήψη οποιασδήποτε φαρμακευτικής αγωγής καλό είναι να ενημερώσετε το γιατρό σας.
Αγχολυτικά φάρμακα
Το πιο γνωστό αντικαταθλιπτικό είναι το Cipralex και είναι από τα πιο σύγχρονα. Το συγκεκριμένα φάρμακο βοηθά στην αντιμετώπιση του άγχους και της κατάθλιψης. Δρα μέσα σε πέντε ημέρες, όχι σε οχτώ εβδομάδες που χρειάζονται τα περισσότερα παλιά αντικαταθλιπτικά, και ένα χάπι την ημέρα είναι αρκετό. Έχει μονάχα δύο συχνές παρενέργειες, την αύξηση βάρους και τις αλλαγές στην σεξουαλική επιθυμία.
Πολλοί γιατροί είναι απρόθυμοι να συνταγογραφήσουν αγχολυτικά φάρμακα. Θεωρούν ότι προκαλούν εθισμό. Το Xanax είναι ένα από αυτά τα φάρμακα, του οποίου η δράση διαρκεί μόνο τρεις ώρες. Καθώς απομακρύνεται από τον οργανισμό μπορεί να νιώσετε έντονο στρες ως αποτέλεσμα της στέρησης και έτσι να πάρετε και άλλο χάπι άμεσα.
Ένα ακόμη γνωστό φάρμακο για το άγχος είναι το Klonopin. Δρα μέσα σε 30 λεπτά και η δράση του διαρκεί οχτώ ώρες. Απομακρύνεται αργά από τον οργανισμό και έτσι δεν νιώθετε άγχος και δεν χρειάζεστε άλλο χάπι άμεσα. Όταν γνωρίζετε ότι έχετε το φάρμακο δεν νιώθετε την ανάγκη να το πάρετε. Κάθε αντικαταθλιπτικό πρέπει να το παίρνετε κάθε μέρα και ο γιατρός σας θα καθορίσει το χρονικό διάστημα που το έχετε ανάγκη. Περίπου το 35% των ασθενών εμφανίσει ύφεση. Αλλά το 70% έχει κάποια ανακούφιση από τα συνολικά συμπτώματα.
Ψυχοθεραπεία
Καλό θα ήταν να δείτε κάποιον ψυχίατρο ή ψυχοθεραπευτή για να μιλήσετε για όσα αισθάνεστε. Συνήθως το ραντεβού διαρκεί 45 λεπτά και οι συνεδρίες καθορίζονται ανάλογα με τις ανάγκες σας. Ο ψυχοθεραπευτής παρακολουθεί στενά την πορεία σας, αξιολογεί τα συμπτώματά σας και τις παρενέργειες που μπορεί να εμφανίσει η φαρμακευτική αγωγή. Η λήψη αντικαταθλιπτικών δεν είναι η μοναδική λύση. Κάθε άνθρωπος διαφέρει και ζυγίζει τα καλά και τα κακά της λήψης φαρμάκων.
Ο ψυχίατρος ή ο ψυχοθεραπευτής θα συζητήσει μαζί σας τις επιλογές που μπορείτε να κάνετε στην φαρμακευτική αγωγή και μαζί θα πάρετε μια απόφαση. Η ψυχοθεραπεία είναι μια ακόμη επιλογή που βοηθά στο συναισθηματικό άγχος. Η ψυχοθεραπεία σας παρέχει ασφαλές και μη επικριτικό περιβάλλον για να μιλήσετε ανοιχτά για όσα νιώθετε. Σταδιακά θα μάθετε να αναγνωρίζετε την αιτία του προβλήματός σας και θα μπορέσετε να το αντιμετωπίζετε. Η διάρκεια της ψυχοθεραπείας εξαρτάται από τα θέματα που αντιμετωπίζετε και την σοβαρότητά τους. Πολλοί άνθρωποι κάνουν αρκετό καιρό ψυχοθεραπεία. Ο συνδυασμός ψυχοθεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής είναι η καλύτερη επιλογή για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Για κάποιους ανθρώπους τα αντικαταθλιπτικά ή τα αγχολυτικά είναι επαρκή καθώς νιώθουν ότι δεν έχουν πολλά να πούνε σε έναν ψυχοθεραπευτή. Σε άλλες περιπτώσεις κάνουν ψυχοθεραπεία αλλά δεν συνεχίζουν για αρκετό χρονικό διάστημα. Για άλλους η εμπειρία της ψυχοθεραπείας είναι πολύ βαθιά διαδικασία.
Πολλοί αναρωτιούνται αν η ψυχοθεραπεία είναι αποτελεσματική. Υπάρχουν πολλές θεωρίες αναφορικά με την ψυχοθεραπεία. Αυτό που είναι σίγουρο είναι πως θα σας βοηθήσει να δείτε βαθιά μέσα σας. Θα εξερευνήσετε την παιδική σας ηλικία και θα αναγνωρίσετε όλα όσα έχουν επηρεάσει τις πεποιθήσεις, την συμπεριφορά και τον τρόπο σκέψης σας. Όταν μιλάτε για όσα νιώθετε απελευθερώνετε από μέσα σας το άγχος. Όταν συζητάτε για συγκεκριμένα προβλήματα, συναισθήματα και εμπειρίες με έναν ψυχοθεραπευτή μπορείτε να δείτε τα πράγματα και από άλλη οπτική. Πολλοί άνθρωποι παρά την φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνουν συνεχίζουν την ψυχοθεραπεία. Χωρίς αυτές τις δύο παρεμβάσεις η ζωή τους θα ήταν πολύ πιο δύσκολη.