Πόσες συνεδρίες χρειάζονται για να δει κάποιος αποτελέσματα στην ψυχοθεραπεία;

Αποτελεσματική Ψυχοθεραπεία

Αυτή η ερώτηση για το πόσες συνεδρίες ψυχοθεραπείας χρειάζονται, είναι λίγο σαν να αναρωτιόμαστε ʺΑν πάω ένα ταξίδι, πόσο καιρό χρειάζεται να ταξιδέψω;ʺ Χρειάζεται λοιπόν να συμπληρώσουμε στοιχεία: από που ξεκινάμε, που θέλουμε να φτάσουμε; Με τι μέσα ταξιδεύουμε; Η απάντηση λοιπόν είναι σύνθετη, αλλά για αρχή θα πούμε "εξαρτάται".

Ο χρόνος που θα χρειαστεί και το εάν θα είναι αποτελεσματική η μορφή ψυχοθεραπείας που ακολουθείτε εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, όπως από το τι σας έφερε στην ψυχοθεραπεία, για ποιο λόγο ξεκινήσατε ψυχοθεραπεία, ποιος είναι ο στόχος (γενικός ή ειδικός/συγκεκριμένος). Βασική ερώτηση είναι ποιο ήταν αρχικό κίνητρο, τι σας έφερε στην ψυχοθεραπεία;

• κάποια ψυχικά συμπτώματα (πχ άγχος, κρίσεις πανικού, κατάθλιψη)
• κάποια ψυχοσωματικά συμπτώματα ή κάποια νόσος;
• τα παραπάνω ήταν συμπτώματα που πρωτοεμφανίστηκαν, ή τα είχατε και στο παρελθόν, από μικρή ηλικία ίσως;

Ίσως η ερώτηση που θέλετε πραγματικά να κάνετε είναι "Πώς θα καταλάβω αν η ψυχοθεραπεία είναι αποτελεσματική ή δεν λειτουργεί;"

Πόσο γρήγορα είναι πιθανό να αισθανθώ τα οφέλη της ψυχοθεραπείας;

Η αλήθεια είναι πως πολλές φορές οι άνθρωποι ανακουφίζονται μόνο και μόνο επειδή μιλάνε σε κάποιο ψυχοθεραπευτή για πράγματα που τους βαραίνουν πολύ καιρό.

Τα στατιστικά στοιχεία για το πόσες συνεδρίες χρειάζονται αφορούν κυρίως συγκεκριμένα ψυχοθεραπευτικά συστήματα (όπως η CBT, ή ΓΑΨ) και αυτό γιατί είναι πολύ καθορισμένο το πλαίσιο και το αντικείμενο με το οποίο ασχολούνται. Έτσι λοιπόν αν κανείς ακολουθεί CBT για κρίσεις πανικού, στις περισσότερες περιπτώσεις βλέπει μια ανακούφιση/βελτίωση σε 12 συνεδρίες περίπου (οι οποίες γίνονται συνήθως σε εβδομαδιαία βάση). Αν όμως τα θέματα είναι συναισθηματικής φύσεως ή θέματα προσωπικότητας, τότε χρειάζονται άλλα συστήματα (όπως συστημική ψυχοθεραπεια, gestalt, κα) και μακροχρόνια ψυχοθεραπεία για ουσιαστικά και μόνιμα αποτελέσματα (πέρα από την αρχική ανακούφιση που έρχεται σε λίγες συνεδρίες).

Με βάση τη δική μας εμπειρία στο ιατρείο μας, και με ένα παράλληλο συνδυασμό ψυχοθεραπείας, EMDR (για τα ψυχικά τραύματα) και ομοιοπαθητικής, οι περισσότεροι άνθρωποι ανεξαρτήτως προβλημάτων, βλέπουν μια σημαντική ανακούφιση εντός 4 συνεδριών (εντός 2 μηνών). Από εκεί και πέρα εξαρτάται όπως είπαμε στην αρχή, τι θέλει να αντιμετωπίσει ο καθένας, πόσο μακριά θέλει να φτάσει, και πόσο βαθιές είναι οι ρίζες των προβλημάτων.

Έχει τεράστια σημασία η εμπειρία του ψυχοθεραπευτή, και το είδος ψυχοθεραπείας που εφαρμόζει. Εάν κάνετε ψυχανάλυση για παράδειγμα, τα αποτελέσματα είναι αβέβαια και θα χρειαστεί χρόνια για να δείτε αποτελέσματα. Άλλα ψυχοθεραπευτικά συστήματα είναι ταχύτερα, όπως η CBT (γνωσιακή-συμπεριφορική) αλλά για παράδειγμα δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε συναισθηματικά ζητήματα ή θέματα προσωπικότητας (η προσωπική μου άποψή είναι ότι η CBT έχει κάποια οφέλη σε θέματα κρίσεων πανικού και άγχους, ιδεοληψιών, αλλά μέχρι εκεί).

Πόσες συνεδρίες χρειάζονται για να επιτευχθεί η "πλήρης" ανάρρωση;

Όπως είναι αναμενόμενο οι θεραπευόμενοι παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές στον αριθμό των συνεδριών που χρειάζονται για να δουν "πρόοδο" (χρειάζεται ξεχωρίσουμε λίγο τις λέξεις, "πρόοδο", "βελτίωση", "πλήρη ανάρρωση/θεραπεία").

Πάντως αν εμπλέκονται και ψυχοσωματικά συμπτώματα, γενικά χρειάζεται περισσότερος χρόνος, και γενικά καλό είναι να υπάρχει υποστήριξη και με άλλα μέσα (όπως ο βελονισμός και η ομοιοπαθητική). Πολλές φορές οι άνθρωποι καταλήγουν να κάνουν πολλά χρόνια ψυχοθεραπείας, για καταστάσεις που μπορούν πολύ γρήγορα να θεραπευτούν με άλλα είδη θεραπείας.

Σύμφωνα με τις μελέτες, οι θεραπευόμενοι  που ξεκινούν ψυχοθεραπεία ενώ είναι ήδη δυσλειτουργικοί, έχουν 50% πιθανότητες να επιτύχουν σημαντική βελτίωση μετά από 20 ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες. Περισσότερες από 50 συνεδρίες χρειάζεται το 75% των ασθενών για να φτάσουν σε αυτό το στόχο. Αυτά είναι κατά μέσο όρο τα ευρήματα, ωστόσο ο κάθε θεραπευόμενος είναι μια διαφορετική περίπτωση, και θα έχει τη δική του πορεία (μπορεί πιο γρήγορα, ή πιο καθυστερημένα).

Όπως και σε άλλες πτυχές της ζωής μας, η δέσμευση στη θεραπεία είναι εξαιρετικά σημαντική. Οι θεραπευόμενοι ενθαρρύνονται να δουλεύουν τις προκλήσεις της καθημερινότητας μεταξύ των συνεδριών και αυτό συμβάλλει στην αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπείας. Οι θεραπευόμενοι που δεσμεύονται στην ψυχοθεραπεία και δουλεύουν μεταξύ των συνεδριών έχουν καλύτερη εξέλιξη.

Υπάρχουν κάποια προβλήματα που ίσως να χρειάζονται περισσότερο χρόνο και συνεδρίες από κάποια άλλα;

Φυσικά και υπάρχουν. Γενικά οι ασθενείς που ζητούν βοήθεια για πιο σοβαρά (ή βαρύτερα) προβλήματα λογικό είναι να χρειάζονται περισσότερες ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες για να επιτύχουν την ανάρρωση. Η σοβαρότητα εξαρτάται από την παρουσία, τη διάρκεια και την ένταση των ψυχο-σωματικών συμπτωμάτων, για πόσο καιρό υπάρχει το πρόβλημα, κα.

Μερικοί ψυχοθεραπευτές επιτυγχάνουν καλύτερα αποτελέσματα από αυτά και κάποιοι άλλοι χειρότερα. Με τους πιο αποτελεσματικούς ψυχοθεραπευτές οι ασθενείς έχουν πιο γρήγορη και σημαντική ανταπόκριση στη θεραπεία. Αυτή η διακύμανση, αφορά (α) την αποτελεσματικότητα του ψυχοθεραπευτή, (β) το είδος των συμπτωμάτων/προβλημάτων του θεραπευόμενου και (γ) τη βαρύτητάς του. Αλλά αυτά είναι θέματα που χρήζουν περαιτέρω ανάλυσης.

Στα παραπάνω συμβάλλει επίσης και η συνολική κατάσταση της ζωής ενός ανθρώπου, δηλαδή αυτό δεν είναι μόνο η σοβαρότητα της κατάστασης που επηρεάζει την ταχύτητα της θεραπείας, αλλά επίσης η δύναμη και η υποστήριξη που έχει ένας θεραπευόμενος σε άλλους τομείς της ζωής του.

Θα χρειαστούν συμπληρωματικές συνεδρίες, μετά το τέλος της κύριας θεραπείας;

Αυτό παρατηρείται συχνά, ειδικά για προβλήματα που προϋπήρχαν για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν την έναρξη της ψυχοθεραπείας.