Τα ψέματα επιβαρύνουν τον εγκέφαλο

Ψέματα

Σίγουρα ξέρετε τον Πινόκιο και ιστορία του: "Μην λες ψέματα γιατί θα μεγαλώσει η μύτη σου!" Ένα από τα βασικά μαθήματα της παιδικής μας ηλικίας λοιπόν είναι να μην λέμε ποτέ ψέματα. Όλοι γνωρίζουμε ότι δεν πρέπει να λέμε ψέματα, αλλά είναι κάτι που συμβαίνει (αλλού πιο συστηματικά, και αλλού περιστασιακά). Οι μελέτες δείχνουν ότι λέμε 1-2 (μικρά τουλάχιστον) ψέματα, την ημέρα.

Πάντα βρίσκουμε δικαιολογίες για τα ψέματα που λέμε. Δεν είναι σημαντικά ψέματα, είναι απλά "αθώα" ψέματα. Δεν έχουν ως σκοπό να πληγώσουν ή να βάλουν σε μπελάδες κάποιον. Αλλά γιατί είναι τόσο σοβαρό ζήτημα από τη στιγμή που όλοι λέμε ψέματα; Αυτό που έχει αποδειχθεί είναι ότι τα ψέματα επηρεάζουν τον εγκέφαλο και το σώμα μας.

Όταν λέτε ψέματα, ο εγκέφαλος υποφέρει

Πολλές μελέτες έχουν γίνει για τις επιδράσεις του παθολογικού ψέματος και δείχνουν ότι είναι επιβλαβές για την υγεία.

Από τη στιγμή που θα πείτε ένα σημαντικό ψέμα, το σώμα σας απελευθερώνει κορτιζόλη (ορμόνη του στρες) στον εγκέφαλο. Στη συνέχεια, ίσως να αρχίσετε να ανησυχείτε για τα ψέματα που είπατε, για το αν θα αποκαλυφθούν. Αυτό αρχίζει και αυξάνει το άγχος και το στρες. Μία ημέρα μετά το ψέμα, ένα από τα παρακάτω δύο πράγματα μπορεί να συμβούν: (α) αν είστε συστηματικός ψεύτης ίσως να αρχίσετε να πιστεύετε στο ψέμα. (β) Αν όχι, μάλλον θα νιώθετε άσχημα, θα έχετε τύψεις και ενοχές, και θα προσπαθείτε να αποφύγετε το άτομο στο οποίο είπατε ψέματα. Αν συνεχίζετε να νιώθετε ενοχές για το ψέμα σας μπορεί να μην κοιμάστε καλά για μερικές μέρες.

Όλο αυτό το επιπρόσθετο στρες έχει αρνητικές συνέπειες στην υγεία σας. Μπορεί να οδηγήσει σε άγχος και υπέρταση, να προκαλέσει πονοκεφάλους και πόνους στην πλάτη, και να μειώσει τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων (που τα χρειάζεστε για να καταπολεμήσετε τις λοιμώξεις). Χρειάζεται να σπαταλήσουμε πολλή ενέργεια για να πούμε και να διατηρήσουμε ένα ψέμα, και αυτό μας φορτώνει με άγχος και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει στην κατάθλιψη. Και δεν σταματά εκεί. Αυτά τα συναισθήματα επηρεάζουν την πέψη, με αποτέλεσμα να έχετε διάρροια, στομαχικές διαταραχές, ναυτία, κράμπες και άλλα ψυχοσωματικά συμπτώματα.

Σταματήστε τα παθολογικά ψέματα

Αν τα ψέματα είναι μέρος της καθημερινής σας ρουτίνας, τότε πρέπει να προσπαθήστε σκληρά για να τα σταματήσετε. Μπορείτε να πείτε στον εαυτό σας ότι δεν θα πείτε ψέματα σήμερα, αλλά πιθανότατα να καταλήξετε να το κάνετε ούτως ή άλλως.

Χρειάζεται χρόνος για να σταματήσετε να λέτε παθολογικά ψέματα. Πείτε στον εαυτό σας ότι θέλετε να είστε ειλικρινείς και κάντε μια συνειδητή προσπάθεια να σταματήσετε τα ψέματα. Σκεφτείτε διπλά πριν απαντήσετε σε μια ερώτηση. Αποφεύγετε να απαντήσετε; Υπάρχει τρόπος να απαντήσετε και να παραλείψετε την αλήθεια;

Ένας άλλος τρόπος για να ελέγξετε τα παθολογικά ψέματα είναι να περάσετε χρόνο με ανθρώπους που αποζητούν την αλήθεια. Σίγουρα θα έχετε φίλους που προτιμούν να ακούνε την αλήθεια και σας ενθαρρύνουν να πείτε την αλήθεια. Και αν όλα αυτά αποτύχουν σκεφτείτε την υγεία σας.

Μια παλιά παροιμία λέει "μια φορά ψεύτης για πάντα ψεύτης". Υπάρχει κάποια επιστημονική εξήγηση για αυτό: οι ερευνητές έχουν εντοπίσει ότι ο εγκέφαλος λέει πιο εύκολα ψέματα όταν αυτά συσσωρεύονται, σύμφωνα με κάποια βιολογικά στοιχεία που δείχνουν γιατί τα μικρά ψέματα διογκώνονται σε όλο και μεγαλύτερα.

Σε μια μελέτη που έγινε μελετήθηκε η τάση των ανθρώπων για τα ψέματα. Συμμετείχαν 80 άτομα τα οποία συγκέντρωναν χρήματα σε ένα βάζο και μελετήθηκε αν λένε ψέματα ή αλήθεια στους συνεργάτες τους για το πόσα χρήματα περιέχει το βάζο.

Οι ερευνητές βρήκαν ότι οι άνθρωποι που ήταν ανειλικρινείς, είχαν αλλαγές στην ενεργοποίηση της αμυγδαλής, του τμήματος του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τη συναισθηματική επεξεργασία και διέγερση. Όσο πιο ανειλικρινής είναι κάποιος τόσο λιγότερο ενεργή είναι η αμυγδαλή. Αυτό μπορεί να συμβαίνει εξαιτίας του ότι τα ψέματα προκαλούν συναισθηματική διέγερση και ενεργοποιούν την αμυγδαλή, αλλά τα επιπλέον ψέματα κάνουν πιο εύκολη τη διαδικασία να ξαναπείτε ψέματα.

Κομμάτι της συναισθηματικής διέγερσης που βλέπουμε στους ανθρώπους που λένε ψέματα οφείλεται στη σύγκρουση ανάμεσα στο πως βλέπουν οι άνθρωποι τον εαυτό τους και τις πράξεις τους.

Οι επιστήμονες προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν πως κάθε ψέμα οδηγεί σε μικρότερη διέγερση της αμυγδαλής και πως αυτή η μείωση μπορεί να προλάβει την ανειλικρίνεια του ατόμου στην επόμενη προσπάθεια να πει ψέματα. Η βιολογία φαίνεται να ενισχύει τη συμβουλή που δίνουν οι γονείς στα παιδιά τους: ένα ψέμα φέρνει το άλλο.

Τα ψέματα επιβαρύνουν τον εγκέφαλο, προκαλούν στρες και βλάπτουν το σώμα

Τα ψέματα απαιτούν πολλή προσπάθεια. Όταν λέτε την αλήθεια, απλά θυμάστε τι συνέβη. Όταν λέτε ψέματα πρέπει να σκεφτείτε τι προσπαθείτε να κρύψετε, να βρείτε μια αξιόπιστη εκδοχή για το αντίθετο, να είστε πειστικοί όταν πείτε το ψέμα και στη συνέχεια να το θυμάστε για το υπόλοιπο της ζωής σας για να μην σας ξεσκεπάσουν. Ακόμη και αν υποκρίνεστε ότι σας αρέσει το χάλια γλυκό της γιαγιά σας, σας προσθέτει πίεση. Αυτή η πίεση συσσωρεύεται κάθε φορά που λέτε ψέματα (και αυτό συμβαίνει ακόμη και αν δεν το σκέφτεστε). Διαχειριζόμαστε αυτά τα συνεχή ψέματα, αλλά αγνοούμε τις συνέπειες.

Τα ψέματα, όπως και πολλά άλλα πράγματα, προκαλούν στρες και ανησυχία. Αν χρειάζεστε απόδειξη για αυτό σκεφτείτε τον ανιχνευτή ψεύδους. Δεν ανιχνεύει στην πραγματικότητα τα ψέματα, αλλά ειδικά τα σημάδια του στρες που συνοδεύουν τα ψέματα (ταχυκαρδία, εφίδρωση, κα). Αν και το στρες δεν είναι η απόλυτη ένδειξη για τα ψέματα, είναι συχνά ένα καλό σημάδι,

Προφανώς γνωρίζετε ότι το στρες βλάπτει τον εγκέφαλο και το σώμα με πολλούς τρόπους. Το ψέμα συμβάλλει στο στρες και αν σκεφτείτε ότι λέτε πολλά ψέματα μέσα στην ήμερα το άγχος συσσωρεύεται. Η βλάβη  δεν είναι αυτονόητη, αλλά εμφανίζεται με πολλά προβλήματα υγείας που ίσως να έχετε.

Είναι πάντα η ειλικρίνεια η καλύτερη επιλογή;

Στη ζωή μας αντιμετωπίζουμε πολλές προκλήσεις. Τα ψέματα προκαλούν στρες και άλλα άσχημα προβλήματα, αλλά είναι χρήσιμα και ακόμη και απαραίτητα σε κάποιες περιπτώσεις. Όταν το ψέμα διασφαλίζει την ασφάλειά σας ή η ειλικρίνεια σας βάζει σε κίνδυνο, προφανώς και δεν θα επιλέξετε την αλήθεια. Πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις και ανεξάρτητα από τις προθέσεις μας, δεν μπορούμε να λέμε πάντα την αλήθεια. Γενικά μιλώντας, η ειλικρίνεια έχει περισσότερα ψυχικά και σωματικά οφέλη από τα ψέματα. Ωστόσο, είμαστε πολύπλοκα πλάσματα. Παίρνουμε πολύπλοκες αποφάσεις κάθε μέρα. Θα πούμε ψέματα όταν είναι απαραίτητο, αλλά θα πούμε και ψέματα που δεν είναι απαραίτητα. Όπως για παράδειγμα όταν λέτε ψέματα από ευγένεια και για να διατηρήσετε την αυτοεκτίμησή σας.