Θετική ψυχιατρική

Θετική ψυχιατρική

Από αρχαιοτάτων χρόνων η ιατρική προσπαθούσε να εξηγήσει και να βοηθήσει σε τους ανθρώπους με ψυχολογικά προβλήματα. Στις μέρες μας, η ψυχιατρική είναι η επιστήμη που κατανοεί τις ψυχικές νόσους και υποστηρίζει τους ανθρώπους με στόχο την εξάλειψη ψυχικών συμπτωμάτων που ταλαιπωρούν τους ανθρώπους, την βελτίωση της διάθεσης και την αύξηση της λειτουργικότητας. Η θετική ψυχιατρική είναι η εφαρμογή των εργαλείων της θετικής ψυχολογίας για να βοηθηθούν οι άνθρωποι με ψυχικές διαταραχές.

Τι είναι η θετική ψυχιατρική;

Ο Martin Seligman έκανε την αρχή μιλώντας για την "θετική ψυχολογία" το 1998. Στη συνέχεια το 2013, ο ψυχίατρος Dilip Jeste έθεσε τον όρο "θετική ψυχιατρική". Θετική ψυχιατρική είναι η επιστήμη και η εφαρμογή της ψυχιατρικής που προσπαθεί να κατανοήσει και να προάγει την ευεξία μέσω της αξιολόγησης και των παρεμβάσεων που στοχεύουν στην ενίσχυση της συμπεριφοράς και της ψυχικής ευεξίας. Περιλαμβάνει την ενίσχυση των θετικών ψυχοκοινωνικών παραγόντων σε ανθρώπους που έχουν ή είναι σε κίνδυνο να εμφανίσουν κάποια ψυχική νόσο.

Αυτοί οι θετικοί ψυχοκοινωνικοί παράγοντες περιλαμβάνουν ψυχολογικά χαρακτηριστικά και περιβαλλοντικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην ευεξία, στην προσωπική εξέλιξη και στην αυτοβελτίωση.

Μια λίστα με έξι κύριες αρετές περιλαμβάνει τη σοφία, το κουράγιο, την δικαιοσύνη, τον ανθρωπισμό, την εγκράτεια και την υπέρβαση.

Οι ρίζες της θετικής ψυχιατρικής

Είναι πολύ δελεαστική αυτή η θετική κίνηση στην ψυχολογία, στην ψυχοθεραπεία και στην ψυχιατρική. Στην πραγματικότητα, πολλά θρησκευτικά κείμενα περιέχουν τους σπόρους της θετικής ψυχολογίας.

Στο Δυτικό κόσμο, τα γραπτά του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη περιλαμβάνουν πολλές συζητήσεις για τις αρετές και τις δυνάμεις του χαρακτήρα.

Τα 10 βιβλία που αποτελούν τα "Ηθικά Νικομάχεια" του Αριστοτέλη χτίζουν την θεωρία του γύρω από τις αρετές. Σε αυτά τα βιβλία, οι αρετές καταλαμβάνουν το χώρο ανάμεσα στα άκρα της συμπεριφοράς , το θάρρος βρίσκεται ανάμεσα στη δειλία και την απερισκεψία, η αυτοπεποίθηση μεταξύ δειλίας και αλαζονείας, η γενναιοδωρία μεταξύ τσιγκουνιάς και χυδαιότητας και ούτω καθεξής.

Οι ιδέες του Αριστοτέλη συγκλίνουν με τη διδασκαλία άλλων σπουδαίων στοχαστών.

Θετική ψυχιατρική- μια διαφορετική προσέγγιση

Η ψυχική υγεία αποτελεί ένα πεδίο εξερεύνησης, ακόμη και σήμερα. Ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής, ψυχοθεραπείας και αλλαγών στον τρόπο ζωής είναι από τις κύριες θεραπευτικές παρεμβάσεις. Όταν ένα άτομο έχει κατάθλιψη ή διπολική διαταραχή γίνεται μια προσπάθεια ώστε να αλλάξει συμπεριφορά. Η θετική αλλαγή στη συμπεριφορά είναι το πιο δύσκολο πράγμα που μπορεί να επιτύχει ένα άτομο όταν σκέφτεται αρνητικά.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι ψυχίατροι απλά ψάχνουν για τα κύρια συμπτώματα και χορηγούν κάποια φαρμακευτική αγωγή. Δεν αξιολογούν τις δυνάμεις του ασθενή. Όμως, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι αυτές οι δυνάμεις, γνωστά και ως θετικά ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά, όπως η ψυχική ανθεκτικότητα, η αισιοδοξία, η σοφία, έχουν σχέση με την καλύτερη υγεία, την επούλωση και την μακροζωία. Έτσι, είναι αναγκαίες οι παρεμβάσεις που ενισχύουν αυτά τα χαρακτηριστικά για την βελτίωση της υγείας και της ευεξίας.

Η θετική ψυχιατρική, δεν σημαίνει απλώς την απουσία ασθενειών. Και φυσικά, ο ρόλος του ψυχιάτρου πρέπει να περιλαμβάνει την αξιολόγηση των δυνατοτήτων του ασθενούς.

Αυτή η προσέγγιση έχει αρκετές συνέπειες. Πρώτα από όλα, επηρεάζει ολόκληρο το σύστημα υγείας.

Δεύτερον η έμφαση στα ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά είναι διαφορετική από την παραδοσιακή θεραπεία με φάρμακα. Αυτή η παρέμβαση μπορεί να σημαίνει ότι ένα άτομο γράφει γράμματα ευγνωμοσύνης ή απαριθμεί τρία πράγματα για τα οποία νιώθει ευγνωμοσύνη μέσα στην ημέρα για να βελτιώσει τα επίπεδα της αισιοδοξίας και της ευεξίας του.

Γιατί χρειαζόμαστε την θετική ψυχιατρική;

Η κλινική ψυχιατρική έχει κάνει τεράστια πρόοδο τα τελευταία 150 χρόνια.

Έχουμε ανάγκη την Θετική Ψυχιατρική επειδή ζούμε σε μια εποχή με αύξηση των ποσοστών των ψυχικών διαταραχών. Τα τελευταία δημογραφικά και επιδημιολογικά στοιχεία δείχνουν σημαντική αύξηση στη χρήση ναρκωτικών, στις αυτοκτονίες, στον εθισμό στο αλκοόλ.

Με την βοήθεια της θετικής ψυχολογίας και της θετικής ψυχοθεραπείας, οι ψυχίατροι μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τα συμπτώματα των ψυχικών διαταραχών και να σχεδιάσουν πιο αποτελεσματικές θεραπείες.

Ανάπτυξη θετικών παρεμβάσεων

Οι παρεμβάσεις της θετικής ψυχολογίας έχουν αναπτυχθεί και εφαρμοστεί σε ανθρώπους με ψυχικές διαταραχές. Κάποιες προσεγγίσεις της θετικής ψυχολογίας περιλαμβάνουν:

• Την ευγνωμοσύνη
• Την συγχώρεση
• Την ψυχική ενδυνάμωση
• Την ενσυναίσθηση
• Την δημιουργικότητα
• Την υπομονή
• Το κουράγιο
• Το χιούμορ
• Την ενσυνειδητότητα και το διαλογισμό

Θετική ψυχιατρική και εφαρμογή στην κλινική πρακτική

Η θετική ψυχιατρική είναι ένα αναδυόμενο πεδίο στην ψυχιατρική, που επικεντρώνεται όχι μόνο στην θεραπεία των συμπτωμάτων και στη μείωση τους αλλά επίσης στη βελτίωση της ευεξίας και στην ψυχική ενδυνάμωση. Υπάρχουν πέντε διαφορετικές προσεγγίσεις για την θετική ψυχιατρική.

Η μία αναπτύχθηκε στην Γερμανία το 1970 και η άλλη στην Αμερική τα τελευταία είκοσι χρόνια. Η πρώτη που αναπτύχθηκε στη Γερμανία είναι πιο υποστηρικτική, και επικεντρώνεται σε ένα ισορροπημένο μοντέλο, στο οποίο θα υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στο σώμα, στις σχέσεις, στη δουλειά, και στην αίσθηση του σκοπού. Από την άλλη πλευρά η προσέγγιση από την Αμερική αφορά τις ψυχοθεραπευτικές τεχνικές που συμβάλλουν στην ανάπτυξη θετικών συμπεριφορών.

Η θετική ψυχοθεραπεία έχει να κάνει με τη θετική συνδυαστική ματιά στη χρήση φαρμάκων με σκοπό όχι μόνο την βελτίωση των συμπτωμάτων αλλά επίσης και την βελτίωση της λειτουργικότητας. Για παράδειγμα, τα άτομα με ΔΕΠΥ μπορεί να παίρνουν κάποια φάρμακα που μειώνουν το στρες ώστε να είναι πιο κοινωνικά.

Με αυτή τη λογική, στις περιπτώσεις αϋπνίας σκοπός δεν είναι να κοιμάται κάποιος, αλλά να έχει μια ρουτίνα ύπνου, ώστε να έχει ενέργεια μέσα στην ημέρα και να μπορεί να λειτουργεί.

Υπάρχουν πολλές θετικές παρεμβάσεις που μπορούν να γίνουν για την μείωση του άγχους, την ενίσχυση της ευεξίας. Η καλή διατροφή, η άσκηση, οι κοινωνικές σχέσεις είναι κάποιες από αυτές. Όλα αυτά έχουν θετική επίδραση στη λειτουργία του εγκεφάλου.

Θετική ψυχιατρική και καταπολέμηση της μοναξιάς και της κοινωνικής απομόνωσης

Η μοναξιά και η έλλειψη κοινωνικών σχέσεων επηρεάζουν όχι μόνο την σωματική, αλλά και την ψυχική υγεία. Η μοναξιά είναι καταστροφική για την υγεία μας όπως το κάπνισμα. Για το κάπνισμα γίνονται πολλές καμπάνιες ενημέρωσης, γιατί οι μελέτες δείχνουν ότι όχι μόνο βλάπτει τους πνεύμονες, αλλά αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο. Πλέον γνωρίζουμε ότι το ίδιο ισχύει και για τη μοναξιά. Αυτό που μπορεί να γίνει είναι καμπάνιες ενημέρωσης για την καταπολέμηση της μοναξιάς.