Θλίψη

Θλίψη

Κανένας άνθρωπος δεν θέλει να νιώθει θλίψη. Οι περισσότεροι άνθρωποι προτιμούν να βιώνουν άλλα συναισθήματα. Αν όμως, προσπαθείτε να αποφύγετε το συγκεκριμένο συναίσθημα, αυτό δεν είναι και η πιο υγιής επιλογή. Οι άνθρωποι σκέφτονται ότι η θλίψη είναι πάντα κάτι κακό. Αυτό όμως δεν είναι απολύτως αληθές.

Η θλίψη είναι κάτι διαφορετικό από την κατάθλιψη, που αποτελεί μια σοβαρή ψυχική νόσο. Η θλίψη είναι ένα κοινό συναίσθημα.

Τι είναι η θλίψη;

Η θλίψη εκφράζει μια συναισθηματική κατάσταση δυστυχίας, που μπορεί να είναι ήπια ως έντονη και συνήθως προκαλείται από την απώλεια πραγμάτων που έχουν αξία για έναν άνθρωπο, την ματαίωση ή την απoγοήτευση.

Για πολλά χρόνια, δεν ήταν γνωστός ο σκοπός της θλίψης. Αλλά σήμερα, γνωρίζουμε ότι η θλίψη λειτουργεί ως ήπια προειδοποίηση. Η θλίψη μας λέει ότι βρισκόμαστε σε μια δυσάρεστη ή άγνωστη κατάσταση, και έτσι πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί. Για παράδειγμα, σκεφτείτε τις στιγμές στις οποίες νιώσατε μια απόρριψη. Στον απόηχο της απρόσμενης απόρριψης, η θλίψη μπορεί να σας κρατά ένα βήμα πίσω ώστε να κατανοήσετε τι επιπτώσεις έχει αυτή η απώλεια για εσάς και να επαναξιολογήσετε τις προσδοκίες και τους στόχους σας.

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στη θλίψη και στην κατάθλιψη;

Η επίμονη θλίψη είναι ένα από τα κύρια συμπτώματα της μείζονος κατάθλιψης. Ωστόσο, η θλίψη δεν είναι το ίδιο με την κατάθλιψη.

Στους ανθρώπους φυσιολογικά, η θλίψη έρχεται και φεύγει. Αλλά όταν η θλίψη είναι έντονη και διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, και συνοδεύεται και από άλλα χαρακτηριστικά συμπτώματα της κατάθλιψης (όπως η απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες, η κόπωση και οι αλλαγές στην όρεξη) μπορεί να είναι δείκτης της κατάθλιψης.

Η κατάθλιψη σε αντίθεση με τη θλίψη, είναι εξουθενωτική, κάνει δύσκολη την λειτουργικότητα στην καθημερινότητα. Η κατάθλιψη είναι μια πολύ σοβαρή νόσος με σοβαρές συνέπειες. Αυτό διαφέρει από την θλίψη της καθημερινότητας, πράγμα που συμβαίνει σε όλους μας.

Πώς θα ξεχωρίσω την κατάθλιψη από τη θλίψη;

Μπορεί να είναι δύσκολο να ξεχωρίσετε την θλίψη από την κατάθλιψη. Η κατάθλιψη δεν είναι ίδια για όλους, και αυτό κάνει δύσκολη την αναγνώρισή της.

Ωστόσο, αν έχετε συμπτώματα όπως η κόπωση, οι αλλαγές στην όρεξη, η απομάκρυνση από τους φίλους, τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας, και η θλίψη για πάνω από δύο εβδομάδες, που επηρεάζουν την λειτουργικότητά σας, πρέπει να μιλήσετε με έναν ψυχοθεραπευτή.

Ποιες είναι οι αιτίες της θλίψης;

Η θλίψη προκαλείται από την απώλεια κάτι σημαντικού. Αυτό σημαίνει πως όταν νιώθουμε θλίψη μπορεί να αναπολούμε πράγματα από το παρελθόν.

Ποια είναι τα συμπτώματα της θλίψης;

Η θλίψη μπορεί να συνοδεύεται από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Κοινωνική απομόνωση
• Μείωση στην αναζήτηση επιβράβευσης
• Αργές κινήσεις
• Κατσούφιασμα
• Λυπημένα μάτια
• Αύξηση στο ρυθμό της καρδιάς

Οι άνθρωποι που νιώθουν θλίψη μπορεί να λένε ότι νιώθουν μοναξιά, είναι αγχωμένοι, έχουν άγχος ή κατάθλιψη ή βιώνουν πένθος.

Στις μέρες μας η λέξη θλίψη έχει πολλές και διαφορετικές έννοιες. Αυτές οι έννοιες μπορεί να αντιστοιχούν σε διαφορετικές εμπειρίες.

Τι είναι η κατάθλιψη;

Η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή ψυχική νόσος, ένα βαρύ φορτίο, που θολώνει την σκέψη, προκαλεί απώλεια του κινήτρου και του ενδιαφέροντος, και το άτομο νιώθει ότι πρέπει να σηκώσει όλο αυτό το βάρος για να βρει ανακούφιση.

Για να μπορέσει κάποιος να καλλιεργήσει τη συμπόνια προς τον εαυτό του, η εκπαίδευση είναι το κλειδί. Δεν είναι μονάχα βοηθητικό να γνωρίζει κάποιος την πηγή της κατάθλιψης, αλλά αν γνωρίζει πως να ανακουφίσει τα συμπτώματα αυτό βοηθά στη διαχείριση της κατάστασης.

Ποιες είναι οι πηγές της κατάθλιψης;

1. Θυμός

Για μερικούς ανθρώπους, ο θυμός είναι ένα επικίνδυνο συναίσθημα που βασίζεται σε ασυνείδητες πεποιθήσεις ή εμπειρίες που έχουν περάσει μέσα από την οικογένεια. Ωστόσο, ο θυμός είναι ένα πολύ σημαντικό συναίσθημα. Συχνά, μας προειδοποιεί ότι κάποιος θέλει να μας κάνει κακό. Αν καταπιέζουμε το θυμό, μπορεί να στρέφεται μέσα μας (η εσωτερική επικριτική φωνή) και να προκαλεί κατάθλιψη.

Αν έχετε καλή σχέση με το θυμό, είναι η στιγμή να ξεκινήσετε να δίνετε περισσότερη προσοχή σε αυτόν. Σκεφτείτε πως εξέφραζαν το θυμό τα μέλη της οικογένειάς σας; Πώς αντιδρούσατε στο θυμό; Με αυτό τον τρόπο θα μάθετε πολλά για τον εαυτό σας.

2. Απομάκρυνση από τα συναισθήματα

Αν νιώθετε αποσυνδεδεμένοι από τα συναισθήματά σας για οποιοδήποτε λόγο, τότε αποκλείετε ένα σημαντικό κομμάτι του εαυτού σας. Αυτή είναι όμως μια κατάσταση που σας παραλύει. Τα συναισθήματα μας κάνουν ανθρώπους και μας κρατούν ζωντανούς. Όταν κάποιος βιώνει κατάθλιψη, τα συναισθήματα μπορεί να μοιάζουν ξένα, τρομακτικά, απρόσμενα ή ασήμαντα.

Καλό είναι να ξεκινήσετε να μιλάτε για τα συναισθήματά σας. Με ποια συναισθήματα είστε σε επαφή; Με ποια δεν έχετε επαφή; Ποιες είναι οι κρυφές σας πεποιθήσεις για τα συναισθήματα;

3. Εκμαθημένη συμπεριφορά

Μερικές φορές, η κατάθλιψη είναι μια συμπεριφορά που μαθαίνουμε. Αν οι γονείς σας είχαν κατάθλιψη, ειδικά μείζονα ή χρόνια κατάθλιψη, μπορεί να έχετε υιοθετήσει την κατάθλιψη ώστε να νιώθετε συνδεδεμένοι μαζί τους, και αυτό να οδηγεί σε μια ασυνείδητη εντύπωση για το πως πρέπει να είστε.

Εάν κάποιος από τους γονείς σας έχει κατάθλιψη, καλό είναι να ψάξετε να δείτε την επίδραση που είχε αυτό σε εσάς. Πιστεύετε ότι η κατάθλιψη είναι ουσιαστικό κομμάτι της ανθρώπινης ύπαρξης; Φοβάστε ότι αν δεν νιώθετε κατάθλιψη τότε θα είστε λιγότερο συνδεδεμένοι με τους γονείς σας;

4. Χημική ανισορροπία

Σε κάποιες περιπτώσεις, η κατάθλιψη είναι θέμα χημείας. Μπορεί να υπάρχει κάποια γενετική προδιάθεση στην οικογένεια ή μια αλλαγή στους νευροδιαβιβαστές που να περνά από γενιά σε γενιά.

Αν η κατάθλιψη είναι σοβαρή είναι ανάγκη να μιλήσετε με έναν ψυχίατρο. Με τη βοήθεια της φαρμακευτικής αγωγής και της ψυχοθεραπείας, μπορείτε να επεξεργαστείτε τα συναισθήματά σας.

5. Απομάκρυνση από τον πραγματικό εαυτό

Όταν κάποιος ζει μια ζωή χωρίς να έχει αίσθηση για το ποιος είναι, ποιες είναι οι ανάγκες του και τι του φέρνει ικανοποίηση και χαρά, τότε μπορεί να βιώνει κατάθλιψη. Αν μεγαλώσατε σε ένα περιβάλλον που δεν λάβατε  συναισθηματική υποστήριξη, ίσως είναι ανάγκη να έρθετε σε επαφή με τον πραγματικό σας εαυτό. Αν δεν έχετε βρει κάποιο νόημα στη ζωή σας, αυτό σίγουρα θα σας οδηγήσει στην κατάθλιψη.

Με την βοήθεια της ψυχοθεραπείας μπορείτε να εξερευνήσετε το κενό που νιώθετε και να πενθήσετε για τις εμπειρίες του παρελθόντος, ειδικά τα τραύματα της παιδικής ηλικίας και να ανακαλύψετε ποιοι είστε πραγματικά. Αυτή είναι μια βαθιά και δύσκολη δουλειά.

6. Δυσκολία στην αυτορρύθμιση

Η κατάθλιψη μπορεί να είναι μια αντίδραση της ψυχής σας στην προσπάθεια ρύθμισης του νευρικού συστήματος.  Ίσως εξαιτίας κάποιου τραύματος ή της απουσίας ενός γονέα (αγχώδης ή ανασφαλής προσκόλληση), μπορεί να μην έχετε μάθει να ηρεμείτε τον εαυτό σας.

Μπορεί να νευριάζετε εύκολα. Για να μπορέσετε να ελέγξετε τον εαυτό σας εξασκηθείτε στο διαλογισμό. Είναι δύσκολο να ηρεμήσετε; Αν αυτό συμβαίνει καλό είναι να ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία.

7. Υπαρξιακό άγχος

Κάποιες φορές είναι δύσκολο να είμαστε άνθρωποι. Η επίγνωση όλων των δυσκολιών και των αδικιών στον κόσμο, προκαλεί έντονο στρες. Αν σας προβληματίζουν υπαρξιακά θέματα και νιώθετε απογοήτευση, τότε μπορεί να εμφανιστεί η κατάθλιψη.

Καλό είναι να μιλήσετε σε έναν ψυχοθεραπευτή για τις ανησυχίες σας. Έτσι θα εξερευνήσετε όλος τους υπαρξιακούς φόβους σας που ασυνείδητα δημιουργούν εμπόδια.

8. Επίμονο άγχος

Η κατάθλιψη μπορεί να είναι ένας τρόπος με τον οποίο η ψυχή διαχειρίζεται το άγχος. Μπορεί να έχετε περισσότερο στρες από όσο συνειδητοποιείτε.

Για αυτό είναι σημαντικό να εξερευνάτε τα μοτίβα σκέψης σας με έναν ψυχοθεραπευτή. Σκεφτείτε αν η κατάθλιψη αποτελεί ένα μηχανισμό ενάντια στα συναισθήματα ανησυχίας.

Η κατάθλιψη πολλές φορές σας ανοίγει την πόρτα για να δείξετε συμπόνια προς τον εαυτό σας και να επουλωθείτε.

Πώς η θλίψη επηρεάζει την υγεία και την ευεξία;

Η θλίψη, όπως όλα τα συναισθήματα, εξυπηρετεί μια σημαντική λειτουργία καθώς μας βοηθά να ανταποκριθούμε κατάλληλα ανάλογα με τις συνθήκες, ώστε να φροντίσουμε την συναισθηματική υγεία και την ευεξία μας. Όταν νιώθουμε θλίψη, κάνουμε ένα βήμα πίσω, κάνουμε ενδοσκόπηση και επιστρέφουμε προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουμε όσα εμφανιστούν μπροστά μας.

Και η θλίψη μπορεί να μην έχει πολλές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία μας όσο άλλα επώδυνα συναισθήματα. Η φλεγμονή έχει άμεση σχέση με τα αρνητικά συναισθήματα. Και όπως είναι γνωστό η φλεγμονή επηρεάζει σημαντικά την σωματική μας υγεία.

Ποια είναι τα οφέλη της θλίψης;

1. Η θλίψη βοηθά να διευρύνετε τη σκέψη σας

Όλοι βασιζόμαστε στο ένστικτό μας κάποιες φορές. Όταν νιώθουμε θλίψη, αυτές οι αυτόματες τάσεις μειώνονται. Όταν είμαστε θλιμμένοι, δίνουμε περισσότερη προσοχή σε όσα είναι μπροστά μας.

Αυτή η προσέγγιση μας βοηθά να σκεφτόμαστε πιο καθαρά και με διαφορετικούς τρόπους. Η θλίψη βελτιώνει την συγκέντρωση και την προσοχή. Αυτό συμβαίνει χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Αλλά όταν αναγνωρίζουμε πότε είμαστε θλιμμένοι, συνήθως η θλίψη υποχωρεί. Επίσης, η θλίψη μας βοηθά να δίνουμε προσοχή σε συγκεκριμένα πράγματα ώστε να αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις με υγιείς τρόπους.

2. Η θλίψη βοηθά να επικοινωνείτε καλύτερα

Ίσως να σκέφτεστε ότι πρέπει να περιμένετε για να κάνετε μια συζήτηση μέχρι να έχετε καλή διάθεση. Ωστόσο, οι άνθρωποι που δεν έχουν καλή διάθεση επικοινωνούν καλύτερα. Εκφράζουν καλύτερα τις ανάγκες τους.

Αυτή η επίδραση είναι αυτόματη, όχι συνειδητή, έτσι η ιδέα δεν είναι να προσπαθείτε να νιώθετε θλίψη πριν από μια συζήτηση. Μην αναβάλλετε μια δύσκολη συζήτηση επειδή νιώθετε θλίψη, γιατί μπορείτε να εκφράσετε καλύτερα τα βαθιά σας συναισθήματα.

3. Η θλίψη βοηθά στις κοινωνικές επαφές

Μια από τις κύριες λειτουργίες της θλίψης είναι ότι δίνει το σήμα για κοινωνική υποστήριξη. Σκεφτείτε δύο ανθρώπους, ο ένας να είναι θλιμμένος και ο άλλος να είναι θυμωμένος. Όταν βλέπετε κάποιον θλιμμένο , νιώθετε την επιθυμία να τον βοηθήσετε. Όταν βλέπετε κάποιο θυμωμένο, θέλετε αυτόματα να φύγετε.

Οι εκφράσεις του προσώπου και τα δάκρυα, είναι σημάδια της θλίψης που δείχνουν στους άλλους ότι έχετε ανάγκη την βοήθεια.

Η θλίψη βελτιώνει συγκεκριμένες διαπροσωπικές δεξιότητες. Οι άνθρωποι που είναι θλιμμένοι είναι πιο δίκαιοι και ευγενικοί.

4. Η θλίψη βοηθά να αποδεχτείτε τη σκληρή πραγματικότητα

Μια από τις λειτουργίες κλειδιά της θλίψης είναι ότι σας βοηθά να αποδεχτείτε δύσκολες καταστάσεις και να συμβιβαστείτε με την απώλεια. Κάποιες φορές υπάρχουν πράγματα πέρα από τον έλεγχό σας που είναι πραγματικά σημαντικό να τα αφήσετε πίσω σας.

Αυτές οι καταστάσεις είναι όλο και πιο συχνές όσο μεγαλώνουμε. Για παράδειγμα, η έναρξη μιας χρόνιας ασθένειας, συχνά απαιτεί να αφήσετε την προσπάθεια να αντιστρέψετε τα πράγματα ή να θεραπεύσετε κάτι, και να αποδεχτείτε τη διάγνωση και να διαχειριστείτε κάθε σύμπτωμα που θα προκύπτει.

Η θλίψη βοηθά στην αλλαγή του τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς ώστε να μπορούμε να προσαρμοστούμε στην απώλεια και να προχωρήσουμε ανάλογα με τις συνθήκες. Με άλλα λόγια, η θλίψη ενισχύει την αντοχή.

5. Η θλίψη μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για αλλαγές

Η θλίψη κάνει τους ανθρώπους να ασχολούνται περισσότερο με την υγεία τους, να κόβουν το κάπνισμα ή να κάνουν άσκηση. Οι άνθρωποι που είναι θλιμμένοι μπορεί να έχουν το κίνητρο να κάνουν αλλαγές που θα βελτιώσουν την υγεία τους επειδή τα συναισθήματα μας κάνουν να βλέπουμε τον κόσμο με συγκεκριμένο τρόπο. Η θλίψη, η οποία συνδέεται με την αίσθηση ότι κάποιος ή κάτι είναι υπεύθυνος για όσα συνέβησαν, αυξάνει την πεποίθηση των ανθρώπων ότι οι συνθήκες είναι ελεγχόμενες.

6. Αν η θλίψη εξελιχθεί σε κατάθλιψη, τότε επιβαρύνεται η υγεία

Αν η θλίψη επιδεινωθεί (κατάθλιψη) ή μετατραπεί σε ένα χρόνιο συναίσθημα (δυσθυμία), τότε βλάπτει σημαντικά την ποιότητα ζωής.

Όταν η θλίψη επιμένει και συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, τότε μπορεί να μετατρέπεται σε κατάθλιψη. Η κατάθλιψη είναι από μόνη της μία νόσος, αλλά συνδέεται με πολλά προβλήματα υγείας όπως οι παθήσεις του καρδιαγγειακού.

Πώς να αντιμετωπίσετε τη θλίψη;

Μια υγιής αντίδραση στη θλίψη είναι να επιτρέπετε στον εαυτό σας να νιώσει αυτό το συναίσθημα όταν προκύπτει. Οι συνήθειες όπως ο διαλογισμός, η ενσυνειδητότητα βοηθούν να αποδεχτείτε την θλίψη χωρίς να την κρίνετε. Αυτές οι τεχνικές ενσυνειδητότητας σας βοηθούν να μένετε συγκεντρωμένοι στο παρόν.

Αλλά η θλίψη, δεν σημαίνει ότι είναι ανάγκη να περνάτε ώρες μόνοι σας και να βυθίζεστε στην αρνητικότητα.

Αντιθέτως, μια υγιής αντίδραση στη θλίψη περιλαμβάνει την ικανότητα να αξιολογήσετε πόσο δυνατό είναι αυτό το συναίσθημα και έτσι να μειώνετε τη διάρκειά του. Για να το κάνετε αυτό, μπορείτε να πάτε μια βόλτα στη φύση ή να κάνετε πράγματα που σας ηρεμούν.

Αν όμως η θλίψη κατακλύζει τη ζωή σας και παρεμβαίνει στη λειτουργικότητά σας, τότε πρέπει να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ψυχιάτρου.