Τι είναι η θλίψη;

 Η θλίψη είναι ένα φυσιολογικό ανθρώπινο συναίσθημα που όλοι βιώνουμε κάποιες φορές στη ζωή μας.

Ένας αριθμός γεγονότων μπορεί να κάνει τους ανθρώπους λυπημένους ή δυστυχισμένους, όπως η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, ένα διαζύγιο, ή απώλεια της δουλειάς ή εισοδήματος, τα οικονομικά προβλήματα, τα οικογενειακά προβλήματα ή το κοινωνικό άγχος.Η αποτυχία στις εξετάσεις, η μη εύρεση εργασίας ή άλλες απογοητευτικές καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν θλίψη. Ωστόσο, ένα άτομο το οποίο είναι λυπημένο μπορεί να βρίσκει ανακούφιση στο κλάμα, στο ξέσπασμα ή στην συζήτηση για τα προβλήματά του.

Η θλίψη συνήθως περνάει με τον καιρό. Αν δεν περάσει, ή αν το άτομο δεν μπορεί να λειτουργήσει φυσιολογικά, αυτό μπορεί να είναι σημάδι κατάθλιψης. Αν τα συμπτώματα επιδεινώνονται ή διαρκούν περισσότερο από 2 εβδομάδες, το άτομο πρέπει να μιλήσει σε ένα γιατρό.

 Τι είναι η κατάθλιψη;

 Η κατάθλιψη είναι μια ψυχική διαταραχή που επηρεάζει καταρχήν το κομμάτι των συναισθημάτων και στη συνέχεια μπορεί να επεκταθεί και στην υπόλοιπη υπόσταση ενός ατόμου, όπως τη σκέψη και τη συμπεριφορά.

Μπορεί να επηρεάσει ανθρώπους κάθε φύλου και ηλικίας. Το 2015, περίπου 16.1 εκατομμύρια ενήλικες στην Αμερική είχαν βιώσει τουλάχιστον ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο τον τελευταίο χρόνο. Αυτός ο αριθμός αντιπροσωπεύει το 6.7% όλων των ενήλικων Αμερικανών.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν θλίψη, απελπισία, έλλειψη κινήτρου, και απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που φυσιολογικά ήταν απολαυστικές. Σε σοβαρές περιπτώσεις, το άτομο μπορεί να σκέφτεται ή να αποπειραθεί να αυτοκτονήσει.

Το άτομο μπορεί να μην αισθάνεται καλά να περνάει χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους του. Ίσως να σταματήσει τα χόμπι του και να μην μπορεί να πάει στο σχολείο ή στη δουλειά του. Οι καθημερινές συνήθειες ίσως να αλλάξουν, άλλοτε σταδιακά και άλλοτε απότομα. Ένα άτομο με κατάθλιψη σιγά σιγά θα δυσκολεύεται να συνεχίσει να κάνει πράγματα που φυσιολογικά απολάμβανε. Αν αυτά τα συναισθήματα διαρκούν για τουλάχιστον 2 εβδομάδες, ένας ψυχίατρος πιθανώς να διαγνώσει μείζονα καταθλιπτική διαταραχή.

Τα συμπτώματα της Μείζονας Καταθλιπτικής Διαταραχής περιλαμβάνουν:

• Καθημερινή καταθλιπτική διάθεση με σημάδια απελπισίας, θλίψης και απώλειας ενδιαφέροντος
• Καθημερινή απώλεια ενδιαφέροντος για φυσιολογικές δραστηριότητες για μεγάλο χρονικό διάστημα
• Σημαντική αύξηση ή μείωση του βάρους–αλλαγή στο βάρος του σώματος της τάξης του 5%
• Αϋπνία ή υπερυπνία (υπερβολικός ύπνος) που επηρεάζει το φυσιολογικό πρόγραμμα
• Αίσθημα κόπωσης, εξάντληση και χαμηλή ενέργεια
• Αισθήματα ανικανότητας ή ενοχών σε καθημερινή βάση
• Δυσκολία στην συγκέντρωση και στην λήψη αποφάσεων
• Επαναλαμβανόμενες σκέψεις για τον θάνατο, σκέψεις για αυτοκτονία, ή απόπειρες και σχέδια αυτοκτονίας

Ένα άτομο που βιώνει πέντε από τα παραπάνω συμπτώματα για περισσότερο από 2 εβδομάδες μάλλον έχει σοβαρότερο πρόβλημα από μια απλή “θλίψη”. Για την διάγνωση της κατάθλιψης, ο γιατρός πρέπει να αποδώσει τα συμπτώματα στην κατάθλιψη και όχι σε κάποιο άλλο ιατρικό πρόβλημα, όπως οι εξαρτησιογόνες ουσίες, η αναπηρία ή κάποιο άλλο σωματικό πρόβλημα υγείας.

Αντίθετα με την φυσιολογική “θλίψη”, η “κατάθλιψη” επηρεάζει σημαντικά τη λειτουργικότητα του ατόμου για περισσότερο από 2 εβδομάδες.

Θεραπεία της κατάθλιψης

Ο ψυχίατρος αξιολογεί την κατάσταση του ασθενή, κάνει διάγνωση και καθορίζει την θεραπεία, που αναλόγως της βαρύτητάς της μπορεί να περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία.

Φαρμακευτική αγωγή για την κατάθλιψη

Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει τη λήψη αντικαταθλιπτικών, όπως για παράδειγμα αυτά της κατηγορίας των SSRIs (επιλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης). Τα SSRI λειτουργούν αυξάνοντας τα επίπεδα της σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Η σεροτονίνη είναι μια χημική ουσία- νευροδιαβιβαστής- που επηρεάζει την διάθεση και την συμπεριφορά. Παραδείγματα SSRIs περιλαμβάνουν την σιταλοπράμη, την εσκιταλοπράμη, την φλουοξετίνη, και την σερτραλίνη. Υπάρχουν και άλλες κατηγορίες αντικαταθλιπτικών τα οποία αυξάνουν τα επίπεδα άλλων νευροδιαβιβαστών, όπως της ντοπαμίνης και της νορεπινεφρίνης.

Τα αντικαταθλιπτικά μπορούν να ελαττώσουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης σε σύντομο χρονικό διάστημα, και σε γενικές γραμμές έχουν λιγοστές παρενέργειες. Οι γιατροί χρειάζεται να επισημαίνουν τα υπέρ και τα κατά της χρήσης τους στους ασθενείς και στις οικογένειές τους.

Ψυχοθεραπεία και συμβουλευτική

Η ψυχοθεραπεία περιλαμβάνει συζήτηση με έναν εκπαιδευμένο ψυχοθεραπευτή. Αυτό μπορεί να βοηθήσει για την αντιμετώπιση θεμάτων που υπόκεινται πίσω από την κατάθλιψη.

Μπορεί κάποιος να κάνει μόνο ψυχοθεραπεία ή να την συνδυάσει με φαρμακευτική αγωγή. Ένα άτομο μπορεί απλά να βρίσκει ανακούφιση στο κλάμα, στο ξέσπασμα ή στην συζήτηση για τα προβλήματά του.Ο ψυχοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει ένα θεραπευόμενο να αναγνωρίσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, να εξωτερικεύσει και να αποδεχτεί τα συναισθήματά του, να μάθει νέους τρόπους προσέγγισης των προβλημάτων που αντιμετωπίζει και τον βοηθά να βρει λύσεις.