Λανθασμένες αντιλήψεις για την ψυχοθεραπεία
Περισσότερο από κάθε άλλη θεραπεία, ίσως η ψυχοθεραπεία είναι η πιο παρεξηγημένη. Αφενός υπάρχουν ακόμα στην κοινωνία μας πολλές προκαταλήψεις (“εγώ δεν είμαι τρελός”, “πρέπει να τα καταφέρω μόνος μου”, “θεραπεία κάνουν μόνο οι αδύναμοι”) και αφετέρου σε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές προβάλλονται σκηνές με ανάρμοστες ή εκκεντρικές παρεμβάσεις ενός γραφικού ψυχοθεραπευτή. Ευτυχώς όμως, η αλήθεια απέχει πολύ από αυτό, αν και σίγουρα υπάρχουν πολλοί ακατάλληλοι ψυχοθεραπευτές που κάνουν αυτή τη δουλειά και συμβάλλουν στη λανθασμένη και αρνητική αντίληψη που έχουν οι άνθρωποι για την ψυχοθεραπεία.
Η ψυχοθεραπεία δεν είναι μία μέθοδος χαλάρωσης, όπως ένα σπα ή ένα μασάζ. Δεν είναι ʺη ανευφ όρων αποδοχή" και η "πάντα θετική άποψηʺ για τον θεραπευόμενο, αν και αυτά αποτελούν κομμάτι της ψυχοθεραπείας. Δεν υπάρχει τίποτα κακό στην υποστήριξη και την φροντίδα, αλλά αυτά από μόνα τους δεν αποτελούν την ψυχοθεραπεία. Βεβαίως είναι απαραίτητο να αισθανθείτε ότι μπορείτε να εμπιστευτείτε τον ψυχοθεραπευτή σας, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πάντα πρέπει να είστε άνετα. Στην πραγματικότητα, αν οι παρεμβάσεις του ψυχοθεραπευτή σας δεν σας προκαλούν κάποια δυσφορία που και που, ίσως ο ψυχοθεραπευτής απλά “σας χαϊδεύει τα αυτιά” και ίσως να μην προχωράτε και να μένετε στάσιμοι. Μερικές φορές η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι σκληρή. Ανάλογα με τον θεραπευόμενο και την θεραπευτική φάση, η ψυχοθεραπεία μπορεί να μοιάζει με μια ασαφή -ίσως ακόμη και χωρίς στόχο- διαδικασία. Όπως και να έχει όμως, καθώς προχωράει η ψυχοθεραπεία μέσα στο χρόνο, θα πρέπει να βλέπετε αλλαγές στην στάση και στη συμπεριφορά σας.
Η ψυχοθεραπεία δεν είναι απλά μια “συμβουλή”. Ο κόσμος γύρω μας είναι γεμάτος από συμβουλές. Μερικές φορές οι άνθρωποι ξεκινούν ψυχοθεραπεία επειδή χάνονται στην πληθώρα των συμβουλών και δεν ξέρουν ποιες να ακολουθήσουν. Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεστε είναι μια ακόμη φωνή που να σας δίνει συμβουλές. Ο στόχος της ψυχοθεραπείας είναι να ανακαλύψετε τη δική σας εσωτερική φωνή, τις δικές σας προτεραιότητες και το κουράγιο να προχωρήσετε προς αυτές. Κανένας ψυχοθεραπευτής δεν θα σας πει τι “πρέπει” να κάνετε σχετικά με το γάμο, την καριέρα, τις σχέσεις σας. Ο ψυχοθεραπευτής βοηθά τον θεραπευόμενο να αναγνωρίσει τι συμβαίνει, μέσα του και γύρω του με τους άλλους ανθρώπους, ο θεραπευόμενος ξέρει τι είναι αυτό που του ταιριάζει καλύτερα, μένει μόνο να το συνειδητοποιήσει. Έτσι λοιπόν μέσα από την ψυχοθεραπευτική διαδικασία ο θεραπευόμενος χτίζει την αυτοπεποίθησή του και την κρίση του, και δεν θα νιώθει τόσο μπερδεμένος σε επόμενες (μικρές ή μεγάλες) αποφάσεις που χρειάζεται να πάρει.
Αυτή η διαδικασία στην ψυχοθεραπεία μοιάζει με ένα παλιό απόφθεγμα που λέει: ʺΔώσε σε έναν άνδρα ένα ψάρι, και θα τον ταΐσεις για μια μέρα. Μάθε του να ψαρεύει και θα τον ταΐζεις για μια ζωήʺ.
Ένας καλός τρόπος για να διαχωρίσετε την ψυχοθεραπεία και οποιασδήποτε άλλη θεραπευτική παρέμβαση, όπως οι συμβουλές, η υποστήριξη, η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων, η αναγνώριση των συναισθημάτων και των συμπεριφορών, είναι ότι ενισχύει την συνειδητότητα. Αυτή είναι μια πολύ σημαντική έννοια. Η συνειδητότητα δεν διδάσκεται σε θεωρητικό επίπεδο. Είναι ένα είδος προσωπικής και δυναμικής εμπειρίας που πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της ψυχοθεραπείας.