Αντιμετώπιση shopping therapy

Shopping Therapy και Ψυχοθεραπεία

Τι είναι το shopping therapy;

Αν μετά από μια άσχημη ημέρα πήγατε για ψώνια ώστε να νιώσετε καλύτερα, αυτό είναι το shopping therapy. Είναι η διαδικασία κατά την οποία ψωνίζετε με στόχο να αισθανθείτε καλύτερα. Δεν χρειάζεστε να αγοράσετε κάτι, αλλά είστε ακόμη στα μαγαζιά, αγοράζετε αυτά τα παπούτσια που είχατε δει πριν από μήνες; Ή ένα νέο κινητό, επειδή αυτό θα σας δώσει χαρά, όταν η μέρα σας είναι χάλια. Ουσιαστικά, δεν ψωνίζετε επειδή χρειάζεστε κάτι, απλά ψωνίζετε για τη χαρά των αγορών (παρότι θα βρείτε ένα πρακτικό λόγο για να δικαιολογήσετε την αγορά).

Καταρχήν αυτό μπορεί να είναι εν μέρει εντάξει όταν έχετε τα χρήματα να το κάνετε. Αν, ωστόσο χρεώνετε τα πάντα στις πιστωτικές σας κάρτες και ζείτε ίσα ίσα από το μισθό σας, τότε το shopping therapy, μπορεί να μοιάζει καλό προς στιγμήν, όμως σίγουρα δεν είναι η καλύτερη ιδέα μακροπρόθεσμα.

Από την άλλη πλευρά, οι αγορές δεν κάνουν τίποτα για την αντιμετώπιση των συναισθημάτων και των καταστάσεων που εξ'αρχής σας αναστάτωσαν και σας έσπρωξαν προς το shopping therapy για ανακούφιση. Αν κάνουμε ένα παραλληλισμό, είναι δηλαδή σα παίρνει κάποιος μια ασπιρίνη για να ρίξει τον πυρετό παροδικά. Η ασπιρίνη θα έχει δράση λίγων ωρών χωρίς να λύνει το πρόβλημα και μετά πρέπει να επαναληφθεί η δόση ξανά και ξανά, ενώ στην πραγματικότητα θα χρειαζόταν εξετάσεις για να δούμε πιο μικρόβιο είναι και η κατάλληλη αντιβίωση ώστε να ξεριζωθεί το μικρόβιο και ο κίνδυνος.

Το shopping therapy μπορεί να μοιάζει με τον εθισμό σε ουσίες, αν δεν γίνεται με μέτρο. Δίνει προσωρινή ανακούφιση και ευχαρίστηση αλλά μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες επιδράσεις μακροπρόθεσμα. Στην περίπτωση του shopping therapy, αυτό συμβαίνει όταν έρχονται οι λογαριασμοί.

Η ανικανοποίητη ή συνεχής καταναλωτική μανία έχει ομοιότητες με τον εθισμό σε άλλες ουσίες ή στον τζόγο. Σκεφτείτε τη διαδικασία:

• Νιώθετε χάλια, για αυτό και βγαίνετε να αγοράσετε πράγματα.
• Ωστόσο, δεν έχετε χρήματα να ξοδέψετε, έτσι νιώθετε τις τύψεις του αγοραστή όταν επιστρέφετε στο σπίτι σας.
• Η αγορά δεν έχει αλλάξει τίποτα για την αιτία που σας αναστάτωσε, πέρα από το να σας αποσπάσει την προσοχή
• Οι ενοχές, το επιβαρυμένο πορτοφόλι, και η ρίζα της αρχικής αναστάτωσης οδηγούν τελικά σε ακόμη περισσότερο στρες.

Οι ψυχοθεραπευτές θεωρούν ότι το shopping therapy αποτελεί μια ψυχολογική διαταραχή που ονομάζεται ψυχαναγκαστική διαταραχή αγορών ή ʺωνιομανίαʺ (oniomania, από το αρχαιοελληνικό ρήμα ωνέομαι-ωνούμαι, που σημαίνει αγοράζω). Αυτό συμβαίνει επειδή τα ψώνια, μοιάζουν λίγο με τον τζόγο. Συνεχίζετε να αγοράζετε πράγματα επειδή αυτό σας κάνει να νιώθετε καλά, ακόμη και αν πληγώσετε τον εαυτό σας στο τέλος.

Ενδιαφέρουσα παρατήρηση είναι ότι οι γυναίκες όταν κάνουν shopping therapy αγοράζουν κυρίως ρούχα, ενώ οι άνδρες προτιμούν τα προϊόντα τεχνολογίας και το φαγητό. Το τελευταίο μπορεί να οδηγήσει σε επιπλέον συναισθήματα ενοχών και κατάθλιψης. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι ξοδεύετε χρήματα που δεν έχετε, αλλά αποθηκεύετε μεγάλες ποσότητες φαγητού, που το πιο πιθανό είναι να τις καταναλώσετε πράγμα που δεν θα το κάνατε διαφορετικά.

Τρόποι να περιορίσετε τα ψυχαναγκαστικά ψώνια

Αν έχετε αναγνωρίσει και αποδεχτεί το γεγονός ότι ξεσπάτε στα ψώνια όταν δεν είστε καλά, και ξέρετε ότι αυτό είναι κακό για εσάς, τότε μπορείτε να ξεκινήστε να κάνετε βήματα για να αποφύγετε αυτή τη συμπεριφορά. Παρακάτω ακολουθούν κάποιες προτάσεις που μπορεί να σας βοηθήσουν να επιλέξετε άλλους τρόπους όταν μπαίνετε στον πειρασμό να ξοδέψετε τα χρήματά σας εκεί που δεν πρέπει:

Αναγνωρίστε τις αιτίες

Σε τι διάθεση είστε όταν θέλετε να πάρετε την πιστωτική σας κάρτα και να τρέξετε στα μαγαζιά; Είστε θυμωμένοι; Στεναχωρημένοι; Αναστατωμένοι; Από τη στιγμή που θα μπορέσετε να αναγνωρίσετε σε τι διάθεση είστε ακριβώς τη στιγμή που θέλετε να πάρετε την πιστωτική σας και να βγείτε για ψώνια, τότε μπορείτε να ξεκινήσετε να αλλάζετε τη συμπεριφορά σας όταν είστε σε αυτή τη διάθεση.

Για παράδειγμα, αν έχετε παρατηρήσει ότι κάνετε την πλειοψηφία των διαδικτυακών σας αγορών όταν βαριέστε στη δουλειά σας, ξεκινήστε μια καινούργια συνήθεια. Ίσως να σας αρέσει να γράφετε, ή να διαβάζετε βιβλία. Και οι δύο αυτές δραστηριότητες λειτουργούν και δεν χρειάζεται να ξοδέψετε επιπλέον χρήματα για να τις απολαύσετε.

Αν πηγαίνετε για ψώνια μετά από μια δύσκολη μέρα στη δουλειά ή στο σπίτι με τα παιδιά, ίσως αντί για αυτό να πηγαίνατε ένα περίπατο στη φύση, μόνη ή με μία φίλη. Όχι μόνο είναι ένας εξαιρετικός τρόπος άσκησης, αλλά ο καθαρός αέρας συνδυαστικά με τη φύση και τον ήλιο μπορεί να σας ηρεμήσει πνευματικά. Και αν πάτε κάπου και πρέπει να πληρώσετε τη βενζίνη, το πάρκινγκ ή ένα καφέ, σκεφτείτε ότι είναι πολύ πιο φθηνό από το να ψωνίσετε ρούχα.

Συγκρατηθείτε για 48 ώρες !

Ο μόνος τρόπος για να ξέρετε πραγματικά ότι χρειάζεστε αυτά τα ρούχα ή ότι είναι μια καταναγκαστική επιθυμία είναι να μην τα αγοράσετε αμέσως. Για παράδειγμα μπορεί να είστε σε ένα κατάστημα και να έχετε βρει τα ρούχα που θέλετε να αγοράσετε. Σημειώστε τα πράγματα που θέλετε και το κατάστημα που τα είδατε, καθώς και την τιμή τους. Τις επόμενες 48 ώρες, αποφασίστε αν χρειάζεστε τα συγκεκριμένα πράγματα και αν αξίζουν τα χρήματά τους. Ίσως να δείτε στο τέλος ότι όσα έχετε σημειώσει δεν θα καταλήξουν στο σπίτι μαζί σας.

Διαγράψτε τις εφαρμογές που σας παροτρύνουν να αγοράσετε περισσότερα πράγματα

Έχετε στο κινητό σας εφαρμογές που σας ενημερώνουν (ή χειρότερα σας στέλνουν μηνύματα) για διαθέσιμα πράγματα που ίσως να θέλετε να αγοράσετε; Κάντε μια χάρη στον εαυτό σας και διαγράψτε αυτές τις εφαρμογές. Σας ενθαρρύνουν να ξοδεύετε περισσότερα χρήματα.

Το ίδιο πράγμα συμβαίνει και με τα email. Όλες οι εταιρείες από τις οποίες αγοράζετε πράγματα σας συχνά στέλνουν εβδομαδιαία διαφημιστικά μηνύματα για προϊόντα που είδατε ενώ χαζεύατε στο ίντερνετ. Δεν χρειάζεται να συμβαίνει αυτό. Καταργήστε την εγγραφή σας και διαγράψτε τα μηνύματα που σας έχουν στείλει. Όσο λιγότεροι είναι οι πειρασμοί, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να καταλήξετε με άδειο πορτοφόλι, πράγμα που θα μετανιώνετε.

Ορίστε έναν οικονομικό προϋπολογισμό

Έχει αποδειχθεί ότι οι άνθρωποι τείνουν να ξοδεύουν περισσότερα χρήματα όταν χρησιμοποιούν πιστωτική κάρτα επειδή δεν βλέπουν τα χρήματα που ξοδεύουν. Όταν όμως έρχεται ο λογαριασμός, βλέπουν τι έχουν ξοδέψει και ότι έχουν σπαταλήσει πολλά χρήματα.

Για αυτό ορίστε ένα  προϋπολογισμό για τον εαυτό σας. Καταγράψτε όσα χρειάζεστε. Αυτό θα σας δώσει μια καλύτερη εικόνα για τους λογαριασμούς σας και για το πόσα χρήματα μπορείτε πραγματικά να ξοδέψετε. Οι πιθανότητες είναι, ότι το ποσό που υπολογίζετε είναι πολύ μικρότερο από αυτό που σκεφτόσασταν. Ο προϋπολογισμός είναι ίσως το πιο σημαντικό εργαλείο για να καταπολεμήσετε το shopping therapy επειδή σας βοηθά να βάλετε χρήματα στην άκρη για τους λογαριασμούς σας που διαφορετικά μπορεί να είχατε ξοδέψει σε άχρηστα πράγματα.

Χαζέψτε τις βιτρίνες

Για πολλούς ανθρώπους το να χαζεύουν βιτρίνες μπορεί να είναι εκνευριστικό επειδή απλά δεν μπορούν να νιώσουν ικανοποίηση όταν βλέπουν τόσα πράγματα που θέλουν και δεν μπορούν να τα αγοράσουν. Ωστόσο, αν έχετε μια λίστα με όσα θέλετε ίσως να μπορέσετε να τα αγοράσετε αργότερα, στις εκπτώσεις για παράδειγμα.

Φροντίστε τον εαυτό σας

Αυτό δεν σημαίνει να αγοράζετε μεγάλα πράγματα αλλά μικρά. Αγοράστε κάτι που σας ικανοποιεί χωρίς να σας βγάζει εκτός προϋπολογισμού. Εφαρμόστε τον προϋπολογισμό που ορίσατε, και ξοδέψτε μόνο τα 20€ που βάζετε στην άκρη κάθε μήνα για μικροπράγματα.

Να θυμάστε, ότι δεν είναι λάθος να επιβραβεύετε με μέτρο τον εαυτό σας. Το πρόβλημα είναι όταν ξοδεύετε πολλά χρήματα και δημιουργείτε χρέη και δεν έχετε χρήματα να πληρώσετε τους λογαριασμούς σας.

Ψυχοθεραπεία ή Shopping therapy;

Το shopping therapy μπορεί να προσφέρει προσωρινή ανακούφιση, αλλά πρέπει να γίνεται με μέτρο και ανάλογα με τον προϋπολογισμό σας. Ωστόσο, είναι μια προσωρινή φυγή από συναισθήματα και τις καταστάσεις που τα δημιουργούν. Μπορεί να νιώθετε στιγμιαία καλύτερα, αλλά επιβαρύνετε τον τραπεζικό σας λογαριασμό και τελικά τα προβλήματα παραμένουν τα ίδια.