Τι έχει να μας πει το σώμα μας

Τι έχει να μας πει το σώμα μας

Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης βιολογικών, ψυχολογικών και σωματικών παραγόντων. Πώς όμως νιώθουμε το στρες στο σώμα μας; Τι έχει να μας πει το σώμα μας με το στρες;

Γνωρίζουμε ότι υπάρχει μια ισχυρή σύνδεση ανάμεσα στα συναισθήματα, στις σκέψεις, στη συμπεριφορά και σε παθήσεις όπως τα νοσήματα του καρδιαγγειακού, τα θέματα του γαστρεντερικού, τα δερματικά προβλήματα, οι αλλεργίες, οι ημικρανίες, και πολλά άλλα. Το άγχος έχει σημαντική επίδραση στα ψυχοσωματικά συμπτώματα.

Πώς βιώνουμε το στρες στο σώμα μας;

Οι διαταραχές άγχους μπορεί να επηρεάζουν το νευρικό, το ενδοκρινικό και το ανοσοποιητικό σύστημα. Το άγχος μπορεί να εκδηλώνεται με πολλά συμπτώματα στο σώμα όπως για παράδειγμα η μειωμένη ανοσία , οι αλλαγές στις λειτουργίες του σώματος, η αυξημένη δράση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος, και η μειωμένη δράση του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν προβλήματα στην αναπνοή, πονοκεφάλους, μυϊκή ένταση, θέματα του γαστρεντερικού, διαταραχές στον ύπνο, αίσθημα παλμών, έντονη εφίδρωση. Το στρες μπορεί επίσης να προκαλεί την απελευθέρωση των ορμονών όπως η κορτιζόλη, επηρεάζει λειτουργίες του σώματος. Όπως για παράδειγμα, η δράση του ανοσοποιητικού συστήματος, και μπορεί να οδηγεί σε καταστάσεις όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Φυσικά, μπορεί να προκαλεί καταστάσεις όπως το άσθμα, η ψωρίαση και οι παθήσεις του καρδιαγγειακού.

Η σχέση ανάμεσα στα ψυχοσωματικά συμπτώματα και τις σκέψεις

Στην ψυχοθεραπεία οι θεραπευόμενοι μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν το στρες και τα αρνητικά συναισθήματα όπως ο θυμός και η ανησυχία, και πως να αλλάζουν τρόπο σκέψης. Οι θετικές σκέψεις και τα συναισθήματα επηρεάζουν την υγεία μας, το ανοσοποιητικό σύστημα, την διάθεση και την ευεξία μας. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι άνθρωποι με μεγαλύτερη ψυχική ανθεκτικότητα στο στρες έχουν καλύτερη σωματική και ψυχική υγεία. Τεχνικές όπως ο διαλογισμός, η γιόγκα και οι ασκήσεις χαλάρωσης, είναι αποτελεσματικές μέθοδοι για την μείωση του στρες και την βελτίωση των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων.

Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο: συνειδητό και ασυνείδητο

Υπάρχει μια σύνδεση ανάμεσα στο συνειδητό μυαλό (λογικό, ηθικό μυαλό) και στο ασυνείδητο μυαλό (που φέρει τον πόνο, τη θλίψη, το θυμό). Όταν το συνειδητό και το ασυνείδητο μυαλό είναι αποσυνδεδεμένα τότε κάνουν την εμφάνιση τους τα ψυχοσωματικά συμπτώματα.

Για παράδειγμα, το συνειδητό μυαλό θέλει να αντιδράσει όταν ο μπαμπάς σας υψώνει τη φωνή του. Θέλει να πει "σταμάτα να φωνάζεις" αλλά το ασυνείδητο νιώθει φόβο μήπως δείξει ασέβεια και αγένεια. Έτσι, καταπίνετε τα συναισθήματά σας και προσποιείστε ότι όλα είναι καλά. Εδώ είναι η αποσύνδεση.

Βέβαια, αν αυτό συμβεί μια φορά δεν έχει σημαντικό αντίκτυπο. Ωστόσο, μπορεί να νιώθετε συνεχώς ότι καταπιέζετε την βασική σας ανάγκη για έκφραση (λόγω τραυμάτων, μηνυμάτων από το περιβάλλον σας). Έτσι, το σώμα συσσωρεύει αυτή την ένταση.

Ψυχοσωματικός πόνος

Τα σωματικά συμπτώματα είναι η αφορμή για αναζήτηση ανακούφισης ή αλλαγής από μια κατάσταση, σχέση ή ανάμνηση. Ο πόνος μας κάνει να σταματάμε, να επικεντρωνόμαστε και να ακούμε το τι πραγματικά πάει λάθος. Οι σκέψεις μας επηρεάζουν άμεσα τις αισθήσεις μας. Αν συσσωρεύετε μέσα σας συναισθήματα, σκέψεις τότε είναι πολύ πιθανό ότι θα βιώσετε κάποια ψυχοσωματικά συμπτώματα. Ο χρόνιος σωματικός πόνος πολύ συχνά συνδέεται με ψυχολογικά προβλήματα.

Υπάρχουν πολλές θεραπείες όπως το EMDR, η ενσυνειδητότητα που είναι αρκετά αποτελεσματικές.

Συναισθήματα και σώμα

Κεφάλι: η υπερανάλυση, η ανησυχία μπορεί να δημιουργούν ένταση στη γνάθο, να προκαλούν τρίξιμο στα δόντια και αϋπνία. Προσπαθείτε να τα καταλάβετε όλα, αντί να μάθετε να εμπιστεύεστε ή να δείχνετε πίστη. Αφήνετε πίσω τις προσωπικές σας προσδοκίες.

Αυχένας: ο πόνος στον αυχένα κάνει την εμφάνισή του όταν νιώθετε θυμό, αναλαμβάνετε το ρόλο του σωτήρα, όταν δεν μιλάτε για τον εαυτό σας. Σε περιπτώσεις που νιώθετε ότι χάνετε την αυθεντικότητά σας, φόβο για την κριτική, δυσκολία σύνδεσης ή έκφρασης των αναγκών σας.

Ώμοι: συνήθως ο πόνος στους ώμους εμφανίζεται στους ανθρώπους που σηκώνουν στους ώμους τους το βάρος όλου του κόσμου. Έχουν το σύνδρομο του σωτήρα. Θέλουν συνεχώς να ικανοποιούν τους άλλους. Φροντίζουν και προσφέρουν βοήθεια στους άλλους, αλλά δεν φροντίζουν τον εαυτό τους.

Στήθος: συνήθως ο πόνος στο στήθος οφείλεται στην θλίψη, όπως σε μια απώλεια. Ο πόνος μπροστά στο στήθος μπορεί να προκύπτει λόγω μοναξιάς, έλλειψης αγάπης, και αγάπης προς τον εαυτό. Ο πόνος στην πίσω πλευρά του στήθους έχει σχέση με την ανεξαρτησία, το χωρισμό και τα συναισθήματα κενού και απόρριψης.

Πλευρά: ο πόνος στα πλευρά έχει σχέση με την έλλειψη χρόνου για τον εαυτό. Ένα άτομο μπορεί να νιώθει ότι δεν έχει αρκετό χρόνο για τον εαυτό του. Επίσης, μπορεί να αισθάνεται ότι δεν νοιάζεται κανείς για αυτόν.

Μηροί: πολλές φορές οι ενοχλήσεις στους μηρούς έχουν σχέση με την ευαλωτότητα και τη δυσκολία να νιώσει κάποιος άνετα με την αλλαγή. Η έλλειψη προστασίας, ασφάλειας και ανθεκτικότητας οδηγούν σε θέματα στους μηρούς.

Πόδια: τα πόδια έχουν σχέση με τη γείωση. Κάποιος που έχει πόνους στα πόδια δεν νιώθει γειωμένος και συχνά είναι αναποφάσιστος. Οι μεταβάσεις και οι αλλαγές είναι δύσκολες και δεν μπορεί να χτίσει εύκολα μια υγιή ρουτίνα. Νιώθει ότι δεν υπάρχει ποτέ αρκετός χρόνος, χώρος, χρήματα, αγάπη, δεξιότητες.

Άλλες επιδράσεις των συναισθημάτων στο σώμα 

Φυσικά, τα συναισθήματα επηρεάζουν και άλλα συστήματα και όργανα στο σώμα μας.

Στομάχι

Συνήθως εμφανίζουν θέματα στο στομάχι οι άνθρωποι που δουλεύουν πολύ, κάνουν πολλά και έχουν πολλές υποχρεώσεις. Νιώθουν υποχρεωμένοι με βάση τις κοινωνικές και πολιτισμικές πεποιθήσεις και δεν κάνουν αυτά που εξυπηρετούν την καρδιά και το μυαλό τους. Επίσης, νιώθουν άγχος και φόβο. Φόβο για την αλλαγή, φόβο για την απόρριψη, φόβο μήπως είναι ανεπιθύμητοι. Το στομάχι μας είναι ο δεύτερος εγκέφαλος, και είναι στο επίκεντρο πολλών παθήσεων, όπως για παράδειγμα τα έλκη, μπορεί να είναι αποτέλεσμα της έντονης αυτοκριτικής.

Έντερο

Το παχύ έντερο αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά ενεργειακά κέντρα και μπορεί να αποθηκεύει ανέκφραστο φόβο, θυμό και απώλεια της αθωότητας.

Χέρια/δέρμα

Ένα άτομο που θέλει να ελέγχει τα πάντα μπορεί να έχει θέματα με τα χέρια του, όπως επίσης και ένα άτομο που δεν μπορεί να δείξει εμπιστοσύνη στους άλλους. Προσπαθεί να χρησιμοποιεί τη λογική αντί για τα συναισθήματα και το ένστικτο.

Νεφροί

Η αποθήκευση των ψυχικών τραυμάτων, που έχουν άμεση σχέση με το φόβο για τον κόσμο, συνήθως συμβαίνει στους νεφρούς. Φυσικά, αυτά τα τραύματα μπορεί να περιλαμβάνουν κακοποίηση, ασθένειες στην παιδική ηλικία, αλλεργίες και αυτοάνοσα νοσήματα.

Πόνος στη μέση

Ο πόνος στη μέση έχει σχέση με την κατάθλιψη, την ασφάλεια και τις ενοχές. Η ασφάλεια κάποιες φορές έχει σχέση με τα χρήματα και τα οικονομικά, αν και πολλές φορές ο πόνος στη μέση έχει σχέση με την έλλειψη υποστήριξης, την έλλειψη εμπιστοσύνης στους φίλους, στην οικογένεια.

Ουροδόχος κύστη

Τα θέματα της ουροδόχου κύστης μπορεί να έχουν σχέση με την σεξουαλικότητα. Ο θυμός έχει άμεση σχέση με την σεξουαλικότητα και τα όρια.

Γόνατα

Οι άνθρωποι που έχουν θέματα με τα γόνατα νιώθουν "κολλημένοι" στη ζωή. Δεν μπορούν να αφήσουν μια δουλειά, μια σχέση, μια πόλη. Νιώθουν θύματα της ζωής, αδύναμοι.

Ψυχοθεραπεία για τα ψυχοσωματικά συμπτώματα

Η ψυχοθεραπεία είναι μια μορφή θεραπείας που επικεντρώνεται στην αλλαγή του τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς που συμβάλλουν στα ψυχοσωματικά συμπτώματα. Η ψυχοθεραπεία βοηθά στην αναγνώριση και στη μείωση των αρνητικών σκέψεων που προκαλούν στρες και συναισθηματική δυσφορία. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε την πηγή της έντασης, των αρνητικών σκέψεων, και συμπεριφορών που επηρεάζουν την σωματική μας υγεία. Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να χορηγούνται αγχολυτικά και αντικαταθλιπτικά φάρμακα, για την διαχείριση των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων, αν έχουν σχέση με ψυχικές διαταραχές όπως το άγχος ή η κατάθλιψη. Επίσης, οι τεχνικές χαλάρωσης συμβάλλουν στην ανακούφιση του στρες και της συναισθηματικής έντασης, και αυτό με τη σειρά του ανακουφίζει τα ψυχοσωματικά συμπτώματα.