Τι προσφέρει η ψυχοθεραπεία;

Πλεονεκτήματα Ψυχοθεραπείας

Στις μέρες μας όταν κάποιος αντιμετωπίζει κάποιες ψυχολογικές δυσκολίες μπορεί να βοηθηθεί με δύο κυρίους τρόπους: την ψυχιατρική φαρμακευτική αγωγή και την ψυχοθεραπεία.Κάθε μία από τις παραπάνω επιλογές έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.

Η φαρμακευτική αγωγή

Η φαρμακευτική αγωγή (αντικαταθλιπτικά, αγχολυτικά) μπορεί να είναι αναγκαία ιδιαίτερα σε μια μεγάλη ή συνεχιζόμενη κρίση και αν το μυαλό μας κατακλύζεται από θλίψη, άγχος, φόβους, ανησυχία ή απελπισία από τη σκέψη ότι τα πράγματα δεν μπορούν να αλλάξουν και δεν υπάρχει επιλογή. Με τη φαρμακευτική αγωγή διορθώνονται γρήγορα τα παραπάνω (συνήθως σε 1 μήνα) χωρίς να απαιτείται συνειδητή συμμετοχή από εμάς, καθώς τα φάρμακα ρυθμίζουν τους νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο (σεροτονίνη, ντοπαμίνη) με τέτοιο τρόπο που βοηθά να προχωρήσουμεστη ζωή μας και την καθημερινότητα. Ίσως να υπάρχουν ορισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες (την πρώτη εβδομάδα συνήθως), αλλά ο άνθρωπος είναι περισσότερο λειτουργικός και με καλύτερη διάθεση, χωρίς άγχος, φοβίες και καταθλιπτικές σκέψεις.

Η ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία, γίνεται από εξειδικευμένους στην ψυχοθεραπεία ψυχολόγους και ψυχιάτρους, και η διάρκειά της ποικίλλει αναλόγως του προβλήματος που αντιμετωπίζει ο θεραπευόμενος.Υπάρχουν πολλά είδη ψυχοθεραπείας, αλλά γενικά θα μπορούσε κανείς να ξεχωρίσει δύο βασικές κατηγορίες: (α) τη βραχεία ψυχοθεραπεία (όπου γίνεται ένας μικρός αριθμός συνεδριών, συνήθως 12-24), και (β) τη μακροχρόνια συστηματική ψυχοθεραπεία η οποία γίνεται σε εβδομαδιαία βάση για μεγάλο χρονικό διάστημα (1-4 χρόνια συνήθως). Η ψυχοθεραπεία είναι ένα “σχολείο ζωής” και ένα “εργαστήριο” για τον εαυτό, όπου ο ενδιαφερόμενος μπαίνει σε μια διαδικασία αλλαγής του εαυτού του. Εκτός των άλλων, στην ψυχοθεραπεία μαθαίνει τρόπους διαχείρισης των δυσκολιών της ζωής, κλείνει συναισθηματικές πληγές του παρελθόντος, αυξάνει την αυτοπεποίθησή του, κα. Η ψυχοθεραπεία απαιτεί από τους θεραπευόμενους δέσμευση, θάρρος και προσπάθεια. Η αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπείας έχει πλέον αποδειχθεί σε επιστημονικές μελέτες, καθώς και ότι είναι πιο ωφέλιμη για τον ασθενή μακροπρόθεσμα, σε σχέση με τη φαρμακευτική αγωγή.

Η ψυχοθεραπεία αποτελεί σε πολλές περιπτώσεις μια πολύ αποτελεσματική επιλογή, που ανακουφίζει από τον ψυχικό πόνο και τους φόβους,όχι τυχαία ή μαγικά, αλλά λόγω των παρακάτω:

1) Τα ασυνείδητα συναισθήματα και σκέψεις, γίνονται συνειδητά

Πολλές φορές δεν είμαστε ψυχικά ή σωματικά καλά γιατί δεν συνειδητοποιούμε  επαρκώς τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε. Κάποτε στο παρελθόν, ίσως να βιώσατε συγκεκριμένες καταστάσεις που ήταν έντονες συναισθηματικά, οι οποίες ξεπέρασαν τις συναισθηματικές και γνωσιακές σας αντοχές και για αυτό το λόγο έπρεπε να απομακρυνθούν από την συνειδητότητα. Για παράδειγμα, αυτό εξηγεί γιατί δεν έχουμε μνήμες από την παιδική μας ηλικία, γιατί αισθανόμαστε άβολα όταν κάποιος μας πλησιάζει, ή την προέλευση φοβιών, ή τον πανικό γύρω από το σεξ και την απόρριψη. Είμαστε θύματα του ασυνείδητου, δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε επακριβώς τι μας στεναχωρεί ή τι μας τρομοκρατεί.

 «Μέχρι να κάνεις το ασυνείδητο, συνειδητό, εκείνο θα κατευθύνει τη ζωή σου και εσύ θα το ονομάζεις μοίρα»

Καρλ Γιουνγκ

Σε αυτές τις περιπτώσεις, η θεραπεία δεν είναι απλή και δεν επέρχεται μόνο με συζήτηση που είναι συστατικό στοιχείο της ψυχοθεραπείας, διότι χρειάζεται να δούμε βαθιά τι είναι αυτό που προκαλεί την ανησυχία σε πρώτο επίπεδο.

Η ψυχοθεραπεία είναι λοιπόν ένα εργαλείο για να διορθώσουμε την άγνοια για τον εαυτό μας με ουσιαστικό τρόπο. Μας παρέχει ένα χώρο ασφάλειας στον οποίο μπορούμε να εκφράσουμε όσα σκεφτόμαστε και νιώθουμε. Ο ψυχοθεραπευτής δεν πρόκειται να νιώσει έκπληξη ή βαρεμάρα με όσα θα πείτε. Ως ψυχοθεραπευτές έχουμε ακούσει και έχουμε δει ήδη τα πάντα! Στην ψυχοθεραπεία επικρατεί η αποδοχή και τα μυστικά δεν αποκαλύπτονται, προστατεύονται από το απόρρητο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, βασικές πεποιθήσεις και συναισθήματα να αναδύονται από το ασυνείδητο και να επουλώνονται μέσω της επεξεργασίας, της ερμηνείας και της τοποθέτησης σε νέο πλαίσιο. Ίσως να κλάψετε για περιστατικά που δεν είχατε αντιληφθεί, πριν την έναρξη των συνεδριών, περιστατικά που είχατε περάσει δύσκολα ή νιώσατε πολύ έντονα συναισθήματα για αυτά. Τα φαντάσματα του παρελθόντος έρχονται στο φως για να διαλυθούν.

2) Η μεταβίβαση

Η μεταβίβαση είναι ένας όρος που περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο ένας θεραπευόμενος αρχίζει να βλέπει και να συμπεριφέρεται προς τον θεραπευτή (αφού προχωρήσει λίγο η ψυχοθεραπεία), τρόπος που καθρεπτίζει τις πιο σημαντικές και πιο τραυματικές σχέσεις του παρελθόντος (κυρίως τη σχέση με τους γονείς του). Για παράδειγμα, ένας θεραπευόμενος με γονείς που τον τιμωρούσαν, για παράδειγμα, μπορεί να νομίζει ότι ο ψυχοθεραπευτής τον βρίσκει αποκρουστικό ή βαρετό. Ή ένας ασθενής που είχε την ανάγκη να κρατά τους καταθλιπτικούς γονείς χαρούμενους όταν ήταν μικρός, ίσως να αισθάνεται υποχρεωμένος να κρύβει όσα νιώθει κάθε φορά που επώδυνα και θλιβερά ζητήματα εμφανίζονται, για να μην επιβαρύνει τον θεραπευτή.

Αυτό συμβαίνει συνεχώς στην καθημερινότητά μας, αλλά δεν το αντιλαμβανόμαστε. Επαναλαμβάνουμε και βιώνουμε δηλαδή τα όσα ζήσαμε με τους “σημαντικούς άλλους” της παιδικής μας ηλικίας (συνήθως τους γονείς μας). Η ψυχοθεραπεία αποτελεί ένα χώρο όπου μπορούμε να παρατηρήσουμε τι κάνουμε, να κατανοήσουμε από πού προέρχονται οι συμπεριφορές μας και να τροποποιήσουμε προς την επιθυμητή κατεύθυνση τις σκέψεις και τις αντιδράσεις μας.

Οι θεραπευόμενοι μέσω της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας εντοπίζουν τις διαστρεβλωμένες απόψεις που έχουν για τον εαυτό και τους άλλους,  βελτιώνουν τη σχέση με τον εαυτό τους και τους γύρω τους, και αναπτύσσουν πιο ώριμους αμυντικούς μηχανισμούς για την αντιμετώπιση των άλλων και της ζωής.

3) Η πρώτη “καλή” μας σχέση

Οι περισσότεροι από εμάς, έχουμε πληγωθεί βαθιά από προηγούμενες κακές σχέσεις και εμπειρίες. Όταν είμαστε μικροί και ανυπεράσπιστοι, μπορεί να μην είχαμε γύρω μας ανθρώπους στους οποίους μπορούσαμε να βασιστούμε, που μας άκουγαν, που έβαζαν όρια και μας προστάτευαν, που μας βοηθούσανε να νιώσουμε αποδεκτοί και ότι αξίζουμε.

Έτσι λοιπόν ο ψυχοθεραπευτής μπορεί να είναι το πρώτο υποστηρικτικό και αξιόπιστο άτομο στη ζωή μας. Είναι ο “καλός γονέας” που τόσο χρειαζόμασταν και δεν είχαμε ποτέ. Με τη βοήθεια του ψυχοθεραπευτή μπορούμε να επιστρέψουμε σε στάδια ανάπτυξης του εαυτού που πήγαν στραβά και να τα ξαναζήσουμε με θετική έκβαση. Μπορούμε να εκφράσουμε τις ανάγκες μας, να θυμώσουμε και να ξεσπάσουμε, ώστε να απελευθερώσουμε τον πόνο που κρατούσαμε μέσα μας για πολλά χρόνια.

Μια υγιής σχέση γίνεται το πρότυπο για τις άλλες σχέσεις, έξω από τον χώρο της ψυχοθεραπείας. Ο ψυχοθεραπευτής είναι η ώριμη φωνή, που γίνεται κομμάτι του εσωτερικού μας εαυτού. Ο θεραπευόμενος χρειάζεται να βρει έναν καλό ψυχοθεραπευτή, ένα ψυχοθεραπευτή που του ταιριάζει, και να δώσει στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία χρόνο.

Η ψυχοθεραπεία θα αποδειχθεί εν τέλει την πιο σοφή επιλογή που έχετε κάνει στη ζωή σας!