Το φάσμα του εθισμού και της εξάρτησης
Το «εθισμένος» είναι μια βαριά λέξη. Το να πεις σε κάποιον ότι είναι εθισμένος είναι σαν να του ζητάς να αναγνωρίσει μια ταυτότητα που συνδέεται με ένα αρνητικό κοινωνικό στίγμα. Για αυτό είναι αναμενόμενο, οι άνθρωποι να αντιδρούν σε αυτή τη λέξη, και συχνά ενεργούν σα να μην υπάρχει κανένα πρόβλημα.
Το να βλέπουμε τον "εθισμό" ως μια κατάσταση άσπρο-μαύρο, μεταξύ εξαρτημένου και μη-εξαρτημένου περιορίζει την ικανότητά μας να κατανοήσουμε το πρόβλημα. Η προβολή του εθισμού ως ένα φάσμα δίνει μια καλύτερη περιγραφή του προβλήματος.
Ψυχαγωγική χρήση
Στην συντριπτική πλειοψηφία, οι άνθρωποι αρχίζουν με την περιστασιακή χρήση μίας ουσίας (αλκοόλ, Xanax, κάνναβη, ηρωϊνη, κοκαϊνη) ή συμπεριφοράς (αδρεναλίνη) για ψυχαγωγικούς λόγους. Οτιδήποτε βρίσκουμε ευχάριστο, χαλαρωτικό ή αναζωογονητικό, μπορεί να γίνει ψυχαγωγικό. Μέχρι αυτό το σημείο, ο εθισμός δεν είναι τίποτα άλλο από μια μικρή πιθανότητα, καθώς ο καθένας μπορεί να κάνει μια περιστασιακή χρήση ή να πειραμαστιστεί με ουσίες και συμπεριφορές.
Όμως στη συνέχεια, μπορεί κάποιος να φτάσει στη διακεκομμένη γραμμή του παρακάτω διαγράμματος. Αυτό αντιπροσωπεύει ένα κατά προσέγγιση σημείο όπου ορισμένες συμπεριφορές αρχίζουν να γίνονται ένας τρόπος αντιμετώπισης του στρες, του άγχους, της κατάθλιψης και άλλων επώδυνων συναισθημάτων όπως η ντροπή ή ο θυμός, ή οτιδήποτε άλλο κάποιος δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει. Όταν το κίνητρο της χρήσης αρχίζει να μετατοπίζεται από τη διασκέδαση στην ανακούφιση, η πιθανότητα να εθιστεί κάποιος αυξάνεται δραματικά.
Τακτική χρήση
Το επόμενο στάδιο είναι η τακτική χρήση, όπου η χρήση της ουσίας πλέον κατέχει σημαντικό μέρος της ζωής. Μπορεί να κανείς να βασίζεται στην χρήση της ουσίας ως τον κύριο μηχανισμό αντιμετώπισης του στρες, της βαρεμάρας ή της θλίψης. Μπορεί για παράδειγμα να πιει ένα ποτό ή να χρησιμοποιήσει ναρκωτικά για να κοιμηθεί το βράδυ, για να ξεχάσει τα προβλήματα και το στρες της ζωής. Σε αυτό το στάδιο ο αυτοέλεγχος μειώνεται, εμφανίζονται αρνητικές συνέπειες από τη χρήση στον οργανισμό και στη ζωή του ανθρώπου, και ίσως εδώ κάποιος τολμήσει να αναρωτηθεί "μήπως έχει εθιστεί";
Εξάρτηση και εθισμός
Εάν κανείς συνεχίσει, το κίνητρο συνεχίζει να μετατοπίζεται από την ψυχαγωγία και την κοινωνικοποίηση στην αντιμετώπιση των συναισθημάτων και την αποφυγή τους. Οι αρνητικές συνέπειες αρχίζουν πλέον να συσσωρεύονται και η συμπεριφορά του χρήστη γίνεται πλέον εμμονική. Πλέον εμφανίζονται και συμπτώματα στέρησης εάν διακόψει τη χρήση ουσιών ή συμπεριφορών (ουσιών, τζόγος, γυναίκες, κα).
Σε αυτό το σημείο αρχίζουν τα πραγματικά προβλήματα στη ζωή του ανθρώπου, με τις συνέπειες να αγγίζουν αρχικά την προσωπική και στη συνέχεια και την επαγγελματική ζωή του. Αν δεν ανακοπεί αυτή η πορεία, η καταστροφή δεν είναι μακριά.
Ανάκτηση αυτο-ελέγχου και της ζωής σας
Εφόσον το έχετε αποφασίσει πραγματικά, με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας μπορείτε να πάρετε ξανά τον έλεγχο της ζωής στα χέρια σας. Η ψυχοθεραπεία και το EMDR (για την αντιμετώπιση των ψυχικών τραυμάτων) μπορούν να σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε ότι σας πονάει, ότι σας αγχώνει και να διεκδικήσετε τη ζωή σας.
Τα διάφορα ψυχοφάρμακα, μπορούν να σας βοηθήσουν σε αυτή τη διαδικασία, ωστόσο χωρίς την απόφασή σας να αναλάβετε τον έλεγχο της ζωή σας, λίγα θα μπορέσουν να σας προσφέρουν.