Μπορεί το άγχος να προκαλέσει τραυλισμό;

Άγχος και τραύλισμα

Το τραύλισμα (βατταρισμός) είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα που αφορά την ομιλία και επηρεάζει το 1% των ενηλίκων. Οι άνθρωποι που τραυλίζουν έχουν κοινωνικό άγχος, φοβούνται να μιλήσουν δημόσια ή ανησυχούν ότι το τραύλισμα θα υπονομεύσει την κοινωνική εικόνα τους και την απόδοσή τους.

Τι μπορεί να προκαλέσει τραύλισμα;

Το χαρακτηριστικό του τραυλίσματος είναι η επανάληψη συγκεκριμένων γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων. Σε κάποιους ανθρώπους, είναι τόσο ήπιο που δεν το παρατηρεί κάποιος, όμως σε άλλους μπορεί να είναι συνεχές και τόσο σοβαρό που να δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην επικοινωνία.

Οι περισσότεροι άνθρωποι που τραυλίζουν κολλάνε έχουν ένα μέτριο βαθμό βατταρισμού, δηλαδή μπερδεύουν λέξεις και επαναλαμβάνουν κάποιες συλλαβές. Αισθάνονται άγχος όταν μιλάνε, καθώς φοβούνται ότι οι γύρω τους θα παρατηρήσουν ότι δεν μιλάνε με ελεύθερη ροή. Αλλά καταφέρνουν να μιλήσουν σε άλλους, και ο λόγος τους γίνεται κατανοητός εύκολα.

Τραύλισμος και ψυχολογικά αίτια

Οι μελέτες δείχνουν ότι το τραύλισμα δεν αποτελεί πρόβλημα ψυχικής υγείας και το άγχος δεν είναι η ρίζα του τραυλίσματος. Ωστόσο, το άγχος μπορεί να χειροτερεύσει το τραύλισμα. Με αυτό τον τρόπο δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος στον οποίο το άτομο που φοβάται (και ντρέπεται) για το τραύλισμα, τραυλίζει περισσότερο. Η χαμηλή αυτοπεποίθηση επίσης συνδέεται με το άγχος και την επιδείνωση του τραυλισμού.

Τύποι τραυλίσματος

Οι ερευνητές παλιότερα υπέθεταν ότι το τραύλισμα ήταν ψυχολογικό πρόβλημα που προκαλούνταν από κάποιο ψυχικό τραύμα ή φόβο. Ενώ είναι δυνατόν ένα ψυχικό τραύμα να προκαλέσει τραύλισμα, στην πράξη σπάνια παρατηρείται. Αντιθέτως οι ειδικοί διαχωρίζουν πλέον το τραύλισμα σε δύο διαφορετικούς τύπους:

1. Αναπτυξιακό τραύλισμα

Το αναπτυξιακό τραύλισμα είναι ο πιο συχνός τύπος βατταρισμού. Παρατηρείται συχνά σε παιδιά 2-6 ετών που μαθαίνουν να μιλάνε. Συνήθως αποδράμει από μόνο του. Το 5-10% των παιδιών τραυλίζει κάποια στιγμή, και τουλάχιστον το 75% το ξεπερνά. Για το υπόλοιπο 25%, το τραύλισμα ίσως να συνεχιστεί και στην ενήλικη ζωή.

Το αναπτυξιακό τραύλισμα είναι πιο έντονο όταν ένα παιδί είναι αγχωμένο. Ο λόγος των παιδιών που τραυλίζουν μπορεί να βελτιωθεί όταν μιλάνε αρκετά. Αυτό σημαίνει ότι οι πρώτες προτάσεις μιας συζήτησης ίσως να είναι αργές αλλά όσο το παιδί χαλαρώνει, τραυλίζει λιγότερο.

Το αναπτυξιακό τραύλισμα παρατηρείται σε οικογένειες, και αυτό δείχνει μια γενετική βάση. Από μελέτες έχουν βρεθεί αρκετά γονίδια που συνδέονται με το τραύλισμα. Ωστόσο, τα ψυχολογικά αίτια και οι αφορμές του τραυλίσματος δεν είναι πλήρως κατανοητά.

2. Νευρογενές τραύλισμα

Το νευρογενές τραύλισμα είναι λιγότερο συχνό από ότι το αναπτυξιακό, καθώς προκαλείται εξαιτίας ενός προβλήματος στον εγκέφαλο που προέρχεται από τραυματισμό, εγκεφαλική κάκωση, αναπτυξιακά προβλήματα ή άλλες νόσους. Για παράδειγμα, κάποιοι άνθρωποι εμφανίζουν τραύλισμα μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή τραυματική βλάβη του εγκεφάλου. Αν και το άγχος μπορεί να επιδεινώσει το νευρογενές τραύλισμα, σχετίζεται περισσότερο με το αναπτυξιακό τραύλισμα.

Οι αρνητικές αντιδράσεις άλλων προσώπων μπορεί να τροφοδοτήσουν το άγχος ενός ατόμου που τραυλίζει, και αυτό το άγχος με τη σειρά του να χειροτερεύει το τραύλισμα.

Η σύνδεση μεταξύ Άγχους και Τραυλίσματος

Η λεκτική επικοινωνία είναι ένας σημαντικός τρόπος σύνδεσης με τους άλλους. Το τραύλισμα κάνει την επικοινωνία πιο δύσκολη, προκαλεί άγχος, και δυσχεραίνει τις κοινωνικές επαφές. Το τραύλισμα αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν ένα άτομο με βατταρισμό, και τα παιδιά που τραυλίζουν μερικές φορές βιώνουν bullying και απομόνωση. Οι ενήλικες που τραυλίζουν μπορεί να πασχίζουν να ακουστούν σε καταστάσεις με πολλή πίεση, όπως μια δημόσια ομιλία. Τέτοιες αρνητικές εμπειρίες τροφοδοτούν περισσότερο το άγχος του ατόμου που τραυλίζει, και αυτό το άγχος με τη σειρά του χειροτερεύει το τραύλισμα.

Συχνά ένα άτομο που εμφανίζει βατταρισμό έχει λανθασμένη αντίληψη για το τραύλισμα, όπως ότι το τραύλισμα απαραίτητα σημαίνει ότι οι άλλοι δεν θα τους πάρουν στα σοβαρά και δεν θα τους προσέχουν. Αυτός ο φόβος επιδρά σε πολλές αποφάσεις ζωής, όπως που θα πάει κάποιος σχολείο και τι δουλειά θα αναζητήσει. Για παράδειγμα, ένας ταλαντούχος ερευνητής ίσως να μη μιλά σε συνέδρια ή να μη θέλει να γίνει καθηγητής επειδή φοβάται να μιλήσει δημόσια.

Αντιμετώπιση του τραυλίσματος που σχετίζεται με το Άγχος

Οι άνθρωποι που βιώνουν άγχος σχετικά με το τραύλισμα ίσως να μπορούν να ανακουφιστούν με πολλούς τρόπους. Αυτοί περιλαμβάνουν:

• Την εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων. Οι άνθρωποι που τραυλίζουν αποφεύγουν σκόπιμα τις κοινωνικές εκδηλώσεις εξαιτίας του άγχους τους. Αυτό μπορεί να υπονομεύσει τις κοινωνικές δεξιότητες, κάνοντάς τους να αισθάνονται ακόμα περισσότερο άγχος σε κοινωνικές εκδηλώσεις. Η εξάσκηση σε μεθόδους επικοινωνίας βοηθά.
• Την εκπαίδευση σχετικά με το τραύλισμα. Η ενημέρωση (ψυχοεκπαίδευση) και η κατανόηση του τι ακριβώς είναι το τραύλισμα μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους που τραυλίζουν να αισθανθούν καλύτερα.

Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά που τραυλίζουν;

Ο μεγαλύτερος αριθμός των ατόμων που τραυλίζουν είναι παιδιά. Οι γονείς και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας μπορούν να κάνουν πολλά για να βοηθήσουν, όπως τα ακόλουθα :

• Δημιουργήστε ένα χαλαρό περιβάλλον γύρω από την ομιλία και την επικοινωνία. Μην μιλάτε ταυτόχρονα και διακόπτετε το παιδί σας, αφήστε το να μιλήσει με το δικό του ρυθμό, και όχι πιο γρήγορα όπως θα θέλατε εσείς.
• Μην διορθώνετε το τραύλισμα του παιδιού σας ή μην του προσφέρετε τη λέξη που ψάχνει να βρει.
• Ακούστε προσεκτικά όταν το παιδί σας μιλάει. Τα παιδιά που τραυλίζουν ανησυχούν ότι γίνονται βαρετά ή ότι το άτομο στο οποίο απευθύνονται ενοχλείται. Δώστε χρόνο στο παιδί σας.
• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να μιλάει για τα συναισθήματα του για το τραύλισμα. Καθησυχάστε το παιδί, πείτε του ότι το τραύλισμα είναι κάτι συχνό και δώστε του υποστήριξη όταν αισθάνεται άγχος.
• Σκεφτείτε την οικογενειακή ψυχοθεραπεία. Η συμβουλευτική στις οικογένειες μπορεί να βοηθήσει με την αποστιγματοποίηση του τραυλίσματος. Ο κατάλληλος ψυχοθεραπευτής μπορεί να προτείνει τρόπους σε κάθε μέλος της οικογένειας για την υποστήριξη του παιδιού που τραυλίζει.

Πώς η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στο τραύλισμα που προκαλείται από το άγχος;

Το τραύλισμα μπορεί να θεραπευτεί. Πολλοί άνθρωποι βλέπουν τεράστια βελτίωση στην ομιλία με τη βοήθεια ειδικού λογοθεραπευτή.

Ένας ψυχοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει με το άγχος και άλλα θέματα που σχετίζονται με το τραύλισμα, δίνοντας σε ένα άτομο που τραυλίζει τη δύναμη να ξεπεράσει τις δυσκολίες του.

Οι έρευνες επίσης δείχνουν ότι η ψυχοθεραπεία βοηθά στο τραύλισμα που σχετίζεται με το άγχος. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να περιορίσει το κοινωνικό άγχος και να βοηθήσει τους ανθρώπους να αναγνωρίσουν, να διορθώσουν και να μάθουν αυτόματα να προλαμβάνουν τις ανησυχητικές σκέψεις. Ακόμη και για τους ανθρώπους που συνεχίζουν να τραυλίζουν, η ψυχοθεραπεία βοηθά στην ανάκτηση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης. Αναγνωρίζοντας τις αιτίες που επιδεινώνουν το τραύλισμα το άτομο μπορεί να τις προλάβει. Για παράδειγμα, μπορεί να μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους που τραυλίζουν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως σε ένα ραντεβού ή στις συνεδριάσεις στη δουλειά.

Η βοήθεια της Ομοιοπαθητικής και της θεραπείας EMDR

Η ομοιοπαθητική και το EMDR (για την αντιμετώπιση ψυχικών τραυμάτων που συνδέονται με την εμφάνιση τραυλισμού) μπορούν επίσης να είναι πολύ βοηθητικά, τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες, ώστε να μειωθεί ή να εξαλειφθεί το τραύλισμα. Αυτό ισχύει ιδίως στις περιπτώσεις εκείνες που το τραύλισμα εμφανίζεται ή επιδεινώνεται μετά από κάποιο τραυματικό γεγονός στο ιστορικό του ατόμου, ή όπου συνδέεται με το άγχος.