Τύποι προσωπικότητας – χαρακτηριστικά

Τύποι Προσωπικότητας - Χαρακτηριστικά

Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και εμφανίζει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, τα οποία συνθέτουν την προσωπικότητα του. Τα χαρακτηριστικά μπορεί να είναι θετικά και αρνητικά. Η αναγνώριση του τύπου της προσωπικότητας βοηθά να κατανοήσετε καλύτερα τον εαυτό σας, τις σχέσεις σας και να γίνετε καλύτεροι.

Τύποι προσωπικότητας

Η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι συχνά προβλέψιμη και μπορεί να κατηγοριοποιηθεί σε τέσσερις διαφορετικούς τύπους προσωπικότητας. Είναι η προσωπικότητα τύπου Α, Β, Γ και Δ. Κάθε άτομο είναι μοναδικό και έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Αυτοί οι 4 τύποι προσωπικότητας βοηθούν να κατανοήσετε γιατί οι άνθρωποι αντιδρούν και ανταποκρίνονται με συγκεκριμένο τρόπο. Αυτό βοηθά στο να επικοινωνείτε καλύτερα και αποτελεσματικά με τους άλλους και να τους κατανοείτε. Για κάθε τύπο προσωπικότητας, υπάρχουν θετικά και αρνητικά στοιχεία.

Προσωπικότητα τύπου Α

Αυτός ο τύπος προσωπικότητας αντιπροσωπεύει τους επιτυχημένους ανθρώπους. Αυτοί που είναι ανταγωνιστικοί, φιλόδοξοι και πολύ καλά οργανωμένοι. Εκμεταλλεύονται το χρόνο σοφά και αποτελεσματικά. Αγαπούν να θέτουν στόχους και να αναλαμβάνουν δράση. Κινούνται έξω από τη ζώνη άνεσής τους και ξεπερνούν τα όριά τους. Είναι εργασιομανείς και τηρούν τις προθεσμίες. Είναι επίσης πρόθυμοι να βοηθήσουν τους άλλους.

Εκτός όμως από τα θετικά χαρακτηριστικά υπάρχουν και αρνητικά. Σε αυτό τον τύπο προσωπικότητας οι άνθρωποι νιώθουν συχνά άγχος και ανησυχία. Δεν ικανοποιούνται εύκολα από τη δουλειά τους και για αυτό αλλάζουν συχνά δουλειές, πιστεύοντας ότι τα πράγματα θα είναι καλύτερα κάπου αλλού. Νιώθουν λιγότερη ικανοποίηση από τη ζωή τους γενικότερα. Κάνουν συνειδητές επιλογές και είναι ανυπόμονοι. Μπορεί να φέρονται επιθετικά και παρορμητικά για να επιτύχουν αυτό που θέλουν, για να είναι οι καλύτεροι σε ότι κάνουν. Ωστόσο, αυτή η επιθετικότητα μερικές φορές προέρχεται από το γεγονός ότι αγνοούν τις ανάγκες των άλλων ανθρώπων. Μπορεί να είναι συνεχώς σε εγρήγορση, να έχουν εκρήξεις θυμού ή να απογοητεύονται εύκολα.

Προσωπικότητα τύπου Β

Αυτός ο τύπος προσωπικότητας είναι σχεδόν το αντίθετο από τον τύπο Α. Οι άνθρωποι με αυτό τον τύπο προσωπικότητας είναι χαλαροί, συνεπείς και σταθεροί. Απολαμβάνουν να δουλεύουν για να επιτύχουν όσα θέλουν και έχουν την ικανότητα να ηρεμούν τους άλλους. Είναι ήρεμοι και προσγειωμένοι. Δεν θυμώνουν και δεν απογοητεύονται εύκολα, είναι λιγότερο ανταγωνιστικοί και απολαμβάνουν κάθε εμπειρία.

Αυτοί οι άνθρωποι είναι πιο ανθεκτικοί από τους άλλους. Έχουν πολλούς φίλους και εξαιρετική κοινωνική ζωή. Απολαμβάνουν τις κοινωνικές εκδηλώσεις και την παρέα των άλλων και διασκεδάζουν. Αντιλαμβάνονται τα συναισθήματα των άλλων αλλά και τα δικά τους. Έχουν υπομονή και αυτό τους κάνει εξαίρετους ψυχοθεραπευτές, συγγραφείς ή ηθοποιούς.

Ωστόσο, αυτά τα άτομα δεν φτάνουν στο μέγιστο των ικανοτήτων τους επειδή δεν είναι τόσο φιλόδοξα. Είναι αναβλητικά και ολοκληρώνουν όσα κάνουν την τελευταία στιγμή. Χρειάζονται πίεση για να τηρήσουν τις προθεσμίες και να κινητοποιηθούν. Μπορεί να καθυστερούν στις συναντήσεις και να δυσκολεύονται να πάρουν αποφάσεις.

Προσωπικότητα τύπου Γ

Η προσωπικότητα τύπου Γ μοιάζει με την προσωπικότητα τύπου Α, αλλά υπάρχουν κάποιες ουσιαστικές διαφορές. Ένα στοιχείο κλειδί είναι η τελειομανία. Οι συγκεκριμένοι άνθρωποι ξοδεύουν πολύ χρόνο σε λεπτομέρειες και στον έλεγχο. Θέλουν να κάνουν πάντα εξαιρετική δουλειά για αυτό και χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσουν τις εργασίες τους.

Αυτοί οι άνθρωποι είναι συνεπείς και αξιόπιστοι, και σπάνια σπάνε τους κανόνες. Δεν είναι επιθετικοί ή ανυπόμονοι όπως οι άνθρωποι με  προσωπικότητα τύπου Α. Είναι χαρούμενοι όταν ακολουθούν τους κανόνες, για αυτό πάντα ακολουθούν μια συγκεκριμένη διαδικασία.

Στους ανθρώπους με προσωπικότητα τύπου Γ αρέσει να εμβαθύνουν και να μαθαίνουν. Αντί να είναι καλοί σε πολλά πράγματα, προτιμούν να είναι ειδικοί σε ένα αντικείμενο. Είναι εσωστρεφείς και απολαμβάνουν τις ουσιαστικές συζητήσεις με ένα ή δύο ανθρώπους. Αποφεύγουν τις διαφωνίες με τους άλλους.

Έχουν μια ρουτίνα και επικεντρώνονται σε ένα πράγμα. Οτιδήποτε τους αποσπά την προσοχή τους αγχώνει και τους ενοχλεί. Τους αρέσει η αίσθηση της σταθερότητας και της ασφάλειας και παίρνουν αποφάσεις με βάση τη λογική και όχι το συναίσθημα. Είναι βαθιά σκεπτόμενοι άνθρωποι.

Οι συγκεκριμένοι άνθρωποι απορροφώνται από τις λεπτομέρειες επειδή θέλουν όλα να είναι τέλεια. Σαν αποτέλεσμα, δεν τηρούν τις προθεσμίες ή ξοδεύουν πολύ χρόνο. Νιώθουν να καταπιέζονται όταν συμβαίνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα και χρειάζονται χρόνο να τα επεξεργαστούν. Χρειάζονται χρόνο για να πάρουν αποφάσεις γιατί αξιολογούν κάθε λεπτομέρεια.

Οι εσωστρεφείς άνθρωποι γενικά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν κατάθλιψη στη διάρκεια της ζωή τους.

Προσωπικότητα τύπου Δ

Οι άνθρωποι με το συγκεκριμένο τύπο προσωπικότητας έχουν μια τάση προς τον αρνητισμό. Είναι ζεστοί άνθρωποι, ήρεμοι εξωτερικά και πολύ ευαίσθητοι με τα συναισθήματα των άλλων. Βλέπουν τη ζωή με ρεαλιστικό τρόπο. Τους αρέσει η ασφάλεια και είναι αρκετά ανθεκτικοί. Αγαπούν  να βοηθούν και να δίνουν συμβουλές. Αυτοί οι άνθρωποι σπάνια τα παρατάνε και αποτελούν πηγή σοφίας για τους άλλους.

Ωστόσο, συχνά νιώθουν απομονωμένοι, μόνοι και απαισιόδοξοι. Νιώθουν περισσότερα αρνητικά συναισθήματα από ότι οι άλλοι τύποι προσωπικότητας αλλά δεν τα μοιράζονται με τους άλλους επειδή φοβούνται την απόρριψη. Αντιθέτως, καταπιέζουν τα συναισθήματά τους, τα κρατούν μέσα τους. Είναι ανήσυχοι και απαισιόδοξοι για όσα συμβαίνουν στη ζωή τους.

Χαρακτηριστικά προσωπικότητας

Ο δείκτης Myers-Briggs είναι η πιο διαδεδομένη θεωρία για την προσωπικότητα. Σύμφωνα με αυτό υπάρχουν πέντε βασικοί παράγοντες (Big Five) που επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς. Αν και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας δεν μπορούν να προβλέψουν συμπεριφορές, μπορούν να βοηθήσουν να κατανοήσετε γιατί οι άνθρωποι αντιδρούν διαφορετικά, συμπεριφέρονται διαφορετικά και βλέπουν από διαφορετική οπτική γωνία την ίδια κατάσταση.

Ανοιχτός χαρακτήρας

Αυτό τα χαρακτηριστικό δεν αναφέρεται στο να είναι κάποιος ανοιχτός όσον αφορά τις σκέψεις και τα συναισθήματά του, αλλά αφορά το να είναι κάποιος ανοιχτός στις εμπειρίες ή στις νέες ιδέες.

Οι άνθρωποι με αυτό το χαρακτηριστικό σκέφτονται αφηρημένα. Είναι δημιουργικοί, περιπετειώδεις και διανοούμενοι. Απολαμβάνουν να ασχολούνται με νέες ιδέες και να ανακαλύπτουν καινούργιες εμπειρίες. Οι άνθρωποι που δεν είναι τόσο ανοιχτοί είναι πιο πρακτικοί, παραδοσιακοί και επικεντρωμένοι στην πραγματικότητα. Αποφεύγουν το άγνωστο και ακολουθούν τα παραδοσιακά μονοπάτια.

Ευσυνειδησία

Η ευσυνειδησία περιγράφει την προσήλωση ενός ανθρώπου στο στόχο του και την επιμονή του. Οι άνθρωποι με υψηλά επίπεδα ευσυνειδησίας είναι οργανωτικοί και αποφασιστικοί, και αποφεύγουν την άμεση ικανοποίηση για χάρη των μακροπρόθεσμων επιτευγμάτων τους. Οι άνθρωποι με χαμηλά επίπεδα ευσυνειδησίας είναι παρορμητικοί και αποσυντονίζονται εύκολα.

Στον εγκέφαλο, η ευσυνειδησία συνδέεται με την λειτουργία του μετωπιαίου λοβού. Ο μετωπιαίος λοβός ρυθμίζει και ελέγχει τις παρορμήσεις και τα ένστικτα. Για παράδειγμα, αν έχετε μπροστά σας ένα γλυκό, ο μετωπιαίος λοβός είναι αυτός που σας βάζει φρένο και σας λέει ότι δεν είναι υγιεινό και δεν ταιριάζει στις διατροφικές σας συνήθειες.

Εξωστρέφεια

Η εξωστρέφεια περιγράφει την τάση του ατόμου να ψάχνει επιβράβευση από τον εξωτερικό κόσμο, ειδικά με την μορφή της προσοχής των άλλων. Οι εξωστρεφείς αλληλεπιδρούν με τους άλλους για να κερδίσουν φιλίες, θαυμασμό, δύναμη, συγκινήσεις και σχέσεις. Οι εσωστρεφείς από την άλλη πλευρά, κρατούν την ενέργειά τους και δεν δουλεύουν σκληρά για να δημιουργήσουν κοινωνικές σχέσεις.

Στον εγκέφαλο, η εξωστρέφεια φαίνεται να σχετίζεται με τη δράση της ντοπαμίνης. Η ντοπαμίνη είναι ο νευροδιαβιβαστής που συνδέεται με το μηχανισμό της επιβράβευσης και είναι η κύρια ουσία που σχετίζεται με το ένστικτό μας για ένα στόχο. Οι εξωστρεφείς έχουν υψηλότερα επίπεδα ντοπαμίνης, πράγμα που υποδεικνύει ότι αποζητούν την  επιβράβευση. Οι εσωστρεφείς έχουν μικρότερα επίπεδα ντοπαμίνης και για αυτό είναι λιγότερο πιθανό να αναζητούν την ανταμοιβή.

Ευχάριστος χαρακτήρας

Σε αυτή την περίπτωση το άτομο βάζει τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές του. Οι ευχάριστοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη συμπόνια και τείνουν να θέλουν να ευχαριστούν και να φροντίζουν τους άλλους. Οι άνθρωποι που δεν είναι τόσο ευχάριστοι έχουν λιγότερη συμπόνια και βάζουν τον εαυτό τους πάνω από τους άλλους.

Στον εγκέφαλο, ο ευχάριστος χαρακτήρας συνδέεται με τον κροταφικό λοβό, μια περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για την έκφραση και την αναγνώριση των συναισθημάτων στους άλλους.

Νευρωτισμός

Ο νευρωτισμός περιγράφει ένα άτομο που έχει την τάση να ανταποκρίνεται στους ψυχοπιεστικούς παράγοντες με αρνητικά συναισθήματα, όπως ο φόβος, η θλίψη, το άγχος, οι ενοχές και η ντροπή.

Αυτό το χαρακτηριστικό αποτελεί ένα σύστημα συναγερμού. Οι άνθρωποι βιώνουν αρνητικά συναισθήματα σαν σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά. Ο φόβος είναι μια απόκριση στον κίνδυνο, οι ενοχές μια απόκριση για όταν κάνουν κάποιο λάθος. Ωστόσο, δεν έχουν όλοι την ίδια αντίδραση σε μια δεδομένη κατάσταση. Οι άνθρωποι με υψηλά επίπεδα νευρωτισμού είναι πιο πιθανό να αντιδρούν σε μια κατάσταση με δυνατά αρνητικά συναισθήματα. Σε αντίθεση οι λιγότεροι νευρωτικοί άνθρωποι είναι πιο πιθανό να ξεπερνούν τις δυσκολίες και να προχωρούν.

Στον εγκέφαλο, ο νευρωτισμός σχετίζεται με την σύνδεση διαφορετικών περιοχών, όπως οι περιοχές που περιλαμβάνονται στην επεξεργασία αρνητικών ερεθισμάτων και στην διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων. Μια μελέτη έδειξε ότι υπάρχει μια σύνδεση ανάμεσα στο νευρωτισμό και στην διαφορετική επεξεργασία της σεροτονίνης στον εγκέφαλο.