Τυροσίνη
Κάθε θρεπτικό συστατικό που προσλαμβάνουμε μέσω της διατροφής μας , είτε είναι βιταμίνη είτε μεταλλικό στοιχείο ή αμινοξέα συμβάλλει στην διατήρηση της υγείας μας. Όλα αυτά τα θρεπτικά συστατικά συνοδεύονται από άλλα (συμπαράγοντες) που διευκολύνουν την απορρόφησή τους και την ολοκλήρωση του βιοχημικού τους στόχου. Φυσικά όταν αντιμετωπίζουμε συγκεκριμένα νοσήματα , οξείες ή χρόνιες καταστάσεις, το σώμα έχει αυξημένες ανάγκες για συγκεκριμένες βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι επαρκείς οι ποσότητες των θρεπτικών συστατικών, για αυτό και πολλές φορές παίρνουμε βιταμίνες ή συμπληρώματα με συγκεκριμένα αμινοξέα.
Τα αμινοξέα διακλαδισμένης αλύσου όπως η τρυπτοφάνη (και η 5-HTP), συμβάλλουν στην μυϊκή ανάπτυξη, στην καλή διάθεση και στον ύπνο. Το γλουταμικό συμβάλλει στην υγεία του εντέρου και στην επιδιόρθωση των ιστών. Η τυροσίνη είναι ένα αμινοξύ που παίζει σημαντικό ρόλο στη σύνθεση των νευροδιαβιβαστών.
Τι είναι η τυροσίνη;
Η τυροσίνη είναι ένα από τα 20 αμινοξέα που χρειαζόμαστε για να την σύνθεση των πρωτεϊνών. Δεν είναι βασικό αμινοξύ, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι το σώμα μπορεί να το συνθέσει μόνο του, αν δεν περιλαμβάνεται στη διατροφή μας. Στην πραγματικότητα, η τυροσίνη αποτελεί δομικό στοιχείο σχεδόν κάθε πρωτεΐνης στο ανθρώπινο σώμα.
Το σώμα συνθέτει την τυροσίνη από το βασικό αμινοξύ φαινυλαλανίνη. Ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων δεν μπορεί να επεξεργαστεί την φαινυλαλανίνη εξαιτίας μιας κατάστασης που ονομάζεται φαινυλκετονουρία (PKU). Οι άνθρωποι με φαινυλκετονουρία είναι ανάγκη να παίρνουν συμπληρώματα τυροσίνης, αν και συνήθως ακολουθείτε μια διαφορετική προσέγγιση για την θεραπεία της.
Οι μελέτες έχουν δείξει ότι τα συμπληρώματα τυροσίνης μπορούν να βοηθήσουν τη μνήμη και την απόδοσή σε καταστάσεις άγχους. Η τυροσίνη βοηθά στην αντιμετώπιση της εγρήγορσης που παρατηρείται σε ανθρώπους που δεν κοιμούνται αρκετά. Η τυροσίνη υπάρχει σε πολλές τροφές, για αυτό είναι σπάνιο να έχει κάποιος ανεπάρκεια.
Επίσης , το σώμα έχει ένα τρόπο να ρυθμίζει την πρόσληψη τυροσίνης. Αν δεν λαμβάνουμε αρκετή ποσότητα τυροσίνης από τη διατροφή μας, το σώμα μας θα παράγει περισσότερη. Όταν λαμβάνουμε μεγαλύτερη ποσότητα τυροσίνης, το σώμα μας την διασπά. Ποιοι είναι οι ρόλοι της τυροσίνης στον οργανισμό μας;
Ποιος είναι ο ρόλος της τυροσίνης;
Η τυροσίνη έχει πολλούς ρόλους στο σώμα μας , που περιλαμβάνουν:
- Την σύνθεση πρωτεϊνών, που είναι απαραίτητες για τη ζωή μας.
- Βοηθά το σώμα να παράγει σημαντικά ένζυμα.
- Ενισχύει την επικοινωνία ανάμεσα στα νευρικά κύτταρα.
- Βοηθά στην παραγωγή της μελανίνης, η οποία προστατεύει το σώμα από την υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου.
- Παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή των ορμονών του θυρεοειδή.
Όπως η φαινυλαλανίνη και η τρυπτοφάνη, η τυροσίνη αποτελεί δομικό στοιχείο για την σύνθεση των νευροδιαβιβαστών. Σε αντίθεση με την φαινυλαλανίνη και την τρυπτοφάνη , η τυροσίνη δεν αποτελεί ένα βασικό αμινοξύ , καθώς μπορεί η σύνθεσή της να γίνει από την φαινυλαλανίνη. Στους ανθρώπους με φαινυλκετονουρία , η τυροσίνη είναι απαραίτητη καθώς υπάρχει έλλειψη του ενζύμου που βοηθά σε αυτή τη μετατροπή.
Η τυροσίνη διαπερνά εύκολα τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και αποτελεί την αφετηρία της σύνθεσης της L-DOPA, της ντοπαμίνης, της επινεφρίνης και της νορεπινεφρίνης. Η τυροσίνη είναι επίσης δομικό συστατικό της θυροξίνης (της Τ4 ορμόνης του θυρεοειδή) αλλά η ανεπάρκεια τυροσίνης δεν αποτελεί περιοριστικό παράγοντα για την σύνθεση της θυροξίνης. Οι άνθρωποι με προβλήματα στη λειτουργία του θυρεοειδή μπορεί να ωφελούνται από τα συμπληρώματα τυροσίνης αλλά μόνο εάν τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού οφείλονται κυρίως στην ανεπαρκή διαθεσιμότητα της τυροσίνης.
Η τυροσίνη ανταγωνίζεται με άλλα μεγάλα, ουδέτερα αμινοξέα (φαινυλαλανίνη, τρυπτοφάνη, λευκίνη, ισολευκίνη και μεθειονίνη) για την μεταφορά μέσω του αιματοεγκεφαλικού φραγμού έτσι η βέλτιστη συμπληρωματική αποτελεσματικότητα της τυροσίνης παρατηρείται όταν λαμβάνεται με άδειο στομάχι ή ίσως μετά από ένα γεύμα με υδατάνθρακες και κρέας ή ένα σνακ με χαμηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη.
Η βιταμίνη Β6 μαζί με την τυροσίνη διευκολύνει την μετατροπή της τυροσίνης σε ντοπαμίνη. Η βιταμίνη Β6 αποτελεί συμπαράγοντα της αποκαρβοξυλάσης, του ενζύμου που καταλύει τη συγκεκριμένη αντίδραση.
Λόγω του ρόλου της στη σύνθεση των νευροδιαβιβαστών και της κατεχολαμίνης , η τυροσίνη φαίνεται να ανακουφίζει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, το οξύ άγχος, την ναρκοληψία και τους εθισμούς. Για παράδειγμα σε περιπτώσεις εξάρτησης από την κοκαΐνη, η τυροσίνη και η τρυπτοφάνη είναι ένας αποτελεσματικός συνδυασμός για τα συμπτώματα στέρησης. Ποιος είναι όμως ο ακριβής ρόλος της τυροσίνης στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης;
Πώς η τυροσίνη βοηθά στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης;
Η τυροσίνη είναι πρόδρομος της ντοπαμίνης και της ορμόνης του θυρεοειδή, για αυτό και τα συμπληρώματα με τυροσίνη μπορεί να αποτελεί μια λύση για την κατάθλιψη. Ωστόσο, τα αποτελέσματα είναι ανάμικτα. Υπάρχουν μελέτες που δεν έχουν καταφέρει να αποδείξουν την αποτελεσματικότητα της τυροσίνης στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Ωστόσο, ανεπίσημα στοιχεία δείχνουν ότι η τυροσίνη μπορεί να βοηθά στην κατάθλιψη, αλλά αυτό εξαρτάται από τον κάθε άνθρωπο. Η κατάθλιψη είναι μια πολυπαραγοντική νόσος. Για αυτό κάποιοι άνθρωποι ωφελούνται από την τυροσίνη και κάποιοι άλλοι όχι.
Η τυροσίνη μπορεί να βελτιώνει τις γνωστικές μας ικανότητες σε καταστάσεις έντονου στρες. Έχει σημαντική επίδραση στην συμπεριφορά και στις γνωστικές ικανότητες. Συμβάλλει στην καλύτερη μνήμη και στην επεξεργασία πληροφοριών σε απαιτητικές καταστάσεις ή σε περιόδους με έντονη πνευματική κόπωση. Πιθανότατα αυτό οφείλεται στην επιρροή της τυροσίνης στην αποκατάσταση των υγιών επιπέδων της κατεχολαμίνης στον εγκέφαλο. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η τυροσίνη συμβάλλει στην καλύτερη πνευματική απόδοση, ειδικά σε απαιτητικές περιόδους με έντονη πίεση. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η τυροσίνη ενισχύει αποτελεσματικά τις γνωστικές ικανότητες αλλά μόνο όταν δεν επηρεάζεται η λειτουργία των νευροδιαβιβαστών, και η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη έχουν εξαντληθεί προσωρινά.
Ευτυχώς για όλους μας, τα συμπληρώματα τυροσίνης έχουν μικρό κόστος , έτσι όλοι μπορούν να τα δοκιμάσουν αν ο γιατρός τους δει κάποια συμπτώματα που μπορεί να σχετίζονται με έλλειψη τυροσίνης ή μειωμένα επίπεδα ορμονών και νευροδιαβιβαστών που συνθέτονται από την τυροσίνη.
Καλό είναι όλοι να θυμόμαστε, ότι δεν λαμβάνουμε συμπληρώματα στην εγκυμοσύνη ή στη διάρκεια του θηλασμού ούτε όταν κάποιος λαμβάνει MAOIs για την κατάθλιψη. Οι άνθρωποι με διαγνωσμένο Parkinson μπορεί να ωφελούνται από τα συμπληρώματα με τυροσίνη για την παραγωγή της ντοπαμίνης. Σε αυτούς τους ασθενείς η τυροσίνη δεν πρέπει να λαμβάνεται την ίδια στιγμή με την L-DOPA εξαιτίας της πιθανής μείωσης της αποτελεσματικότητας του φαρμάκου. Η τυροσίνη έχει πολλά οφέλη στην υγεία μας. Αλλά ποια είναι αυτά;
Ποια είναι τα οφέλη της τυροσίνης;
Πνευματική διαύγεια
Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι η τυροσίνη βοηθά τους ανθρώπους να αποδίδουν σε συνθήκες άγχους και ίσως να βελτιώνει την μνήμη σε ψυχοπιεστικές καταστάσεις. Η τυροσίνη επίσης βοηθά να είμαστε οξυδερκείς ακόμη και αν δεν κοιμόμαστε καλά.
Αντικαταθλιπτική δράση
Τα δεδομένα σε αυτή την περίπτωση δεν είναι ξεκάθαρα. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η τυροσίνη είναι κατά κάποιο τρόπο, αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης, καθώς βελτιώνει άμεσα τη διάθεση.
Ποιες τροφές περιέχουν τυροσίνη;
Όλοι μας χρειάζεται να καταναλώνουμε περίπου 24 mg τυροσίνης και φαινυλαλανίνης ανά κιλό σωματικού βάρους την ημέρα. Αυτά τα δύο αμινοξέα συνδυάζονται επειδή λειτουργούν μαζί στο σώμα. Αν ακολουθείτε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή, δεν είναι ανάγκη να υπολογίζεται καθημερινά την ποσότητα των αμινοξέων που χρειάζεστε, σπάνια εκδηλώνεται ανεπάρκεια τυροσίνης.
Καθώς η τυροσίνη είναι ένα αμινοξύ, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι υπάρχει σε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη. Ποιες τροφές όμως είναι πλούσιες σε τυροσίνη;
1. Σουσάμι
Το σουσάμι είναι μια πλούσια πηγή τυροσίνης. Επίσης περιέχει ψευδάργυρο, βιταμίνη Β6 και μαγνήσιο. Όλα αυτά τα θρεπτικά συστατικά βοηθούν στην καλή μνήμη.
2. Τυρί
Αν έχετε παρατηρήσει ποτέ λευκούς κρυστάλλους στην επιφάνεια των ώριμων τυριών, τότε αυτοί είναι τυροσίνη. Το τυρί είναι τόσο πλούσιο σε τυροσίνη που μερικές φορές εμφανίζεται στο σημείο που κόβουμε το τυρί. Φυσικά είναι ασφαλές προς κατανάλωση και ένας καλός τρόπος να πάρουμε τυροσίνη.
3. Σόγια
Η σόγια είναι μια πλήρης πρωτεΐνη, που περιέχει εννέα βασικά αμινοξέα. Αυτό σημαίνει ότι περιέχει εκτός από τυροσίνη και φαινυλαλανίνη.
4. Κρέας και πουλερικά
Όταν σκεφτόμαστε την πρωτεΐνη, κατευθείαν στο μυαλό μας πάει το κρέας. Το μοσχάρι, το χοιρινό, το αρνί και τα πουλερικά είναι εξαιρετικές πηγές πρωτεΐνης και τυροσίνης. Αυτές οι τροφές μπορεί να είναι επίσης πλούσιες σε λιπαρά και χοληστερόλη, για αυτό είναι σημαντικό να καταναλώνουμε μικρές μερίδες και να τα μαγειρεύουμε με υγιεινούς τρόπους (πχ με air fryer).
5. Ψάρια
Τα ψάρια είναι μια υγιεινή πηγή πρωτεΐνης και τυροσίνης. Όμως , ειδικά οι γυναίκες στην περίοδο της εγκυμοσύνης πρέπει να γνωρίζουν ότι τα ψάρια περιέχουν υδράργυρο. Για αυτό χρειάζεται να καταναλώνουν μικρές ποσότητες.
6. Ξηροί καρποί
Όσοι άνθρωποι είναι χορτοφάγοι ή vegan μπορούν να πάρουν τυροσίνη από τις τροφές. Οι ξηροί καρποί περιέχουν πολλά θρεπτικά συστατικά, πρωτεΐνη και καλά ωμέγα-3 λιπαρά οξέα.