Όσα θέλετε να γνωρίζετε για το Ζάναξ

Ζάναξ (Xanax)

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξημένη χρήση του Ζάναξ (Xanax). Το Ζάναξ είναι ένα ηρεμιστικό (αγχολυτικό), και ειδικότερα μια βενζοδιαζεπίνη. Τι χρειάζεται λοιπόν να γνωρίζετε για το Xanax;

Τι είναι το Ζάναξ / Xanax;

Το Ζάναξ (Xanax) είναι η εμπορική ονομασία της αλπραζολάμης, μιας βενζοδιαζεπίνης βραχείας δράσης.

Πως δρα το Ζάναξ;

Το Ζάναξ είναι ένα ηρεμιστικό φάρμακο που δρα άμεσα και έχει ως στόχο να καταπραΰνει το υπερβολικό άγχος. Λειτουργεί όπως και άλλα φάρμακα της κατηγορίας των βενζοδιαζεπινών, επηρεάζοντας τους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου. Συγκεκριμένα συνδέεται άμεσα στους κύριους υποδοχείς του γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA) στον εγκέφαλο. Το αποτέλεσμα είναι ότι αυξάνεται η απελευθέρωση του ανασταλτικού νευροδιαβιβαστή, GABA, που προκαλεί αυξημένη καταστολή και χαλάρωση στο κεντρικό νευρικό σύστημα.

Που χρησιμοποιείται το Ζάναξ;

Όπως και οι άλλες βενζοδιαζεπίνες, το Xanax χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση του παθολογικού άγχους, όπως συμβαίνει στην κρίση πανικού και στις άλλες διαταραχές άγχους και φοβίες (πχ αεροπλάνο, κοινωνικό άγχος, άγχος παρουσιάσεων, άγχος εξετάσεων, άγχος ιατρικών εξετάσεων, κα).

Χρησιμοποιείται επίσης και για την βραχυχρόνια διαχείριση της αϋπνίας και συμπληρωματικά στην κατάθλιψη.

Σε πόση ώρα δρα το Ζάναξ;

Χρειάζεται λιγότερο από μια ώρα πριν αρχίσει να δρα το Xanax, με την κορύφωση στη συγκέντρωση του αίματος να παρατηρείται μία με δύο ώρες μετά τη λήψη. Η κύρια δράση του φαρμάκου διαρκεί 6-8 ώρες, όμως συνολικά η δράση του μπορεί να διαρκέσει μέχρι 22 ώρες (ο χρόνος που χρειάζεται για να απομακρυνθεί τελείως από το σώμα είναι 11 ώρες).

Το Ζάναξ χρησιμοποιείται από το Εθνικό Σύστημα Υγείας;

Το Ζάναξ χρησιμοποιείται, γενικά πιο συχνά από ότι άλλες βενζοδιαζεπίνες, όπως το Lexotanil, το Tavor. Αυτό συμβαίνει επειδή το Xanax δρα πιο γρήγορα και είναι πιο ισχυρό από την διαζεπάμη (Stedon), και αυτό μπορεί να προκαλέσει μια χαλάρωση γρήγορα, την αίσθηση της ηρεμίας. Συνταγογραφείται από τους ψυχιάτρους όταν είναι ανάγκη, και χορηγείται μόνο με ιατρική συνταγή.

Γιατί ακούμε περισσότερο για το Ζάναξ αυτή την περίοδο;

Επειδή παρατηρείται μια αυξημένη χρήση, ειδικά ανάμεσα σε νεαρούς ενήλικες. Το Xanax χρησιμοποιείται από πολλές γενιές, αλλά ιδίως από το 2009 που η οικονομική κρίση στην Ελλάδα άρχισε να γίνεται έντονη και οι άνθρωποι να αντιμετωπίζουν περισσότερο στρες, άγχος και κατάθλιψη, έγινε πιο έντονη η χρήση του Xanax. Εν τέλει, παρά τις οδηγίες, πολλοί άνθρωποι παίρνουν χρόνια Xanax για να αντιμετωπίσουν τα ψυχοσωματικά συμπτώματα του άγχους, χωρίς να κάνουν ψυχοθεραπεία.

Είναι το Ζάναξ επιβλαβές;

Όπως όλα τα φάρμακα, το Ζάναξ έχει παρενέργειες. Οι πιο συχνές είναι η υπνηλία, η καταστολή, η ξηροστομία και τα προβλήματα μνήμης. Η χρήση του σε σπάνιες περιπτώσεις συνδέεται με κατάθλιψη, ψευδαισθήσεις, επιθετικότητα ή μανία, αναπνευστική καταστολή (επιδεινώνει την άπνοια και τα λοιπά προβλήματα του αναπνευστικού). Όταν συνδυάζεται με αλκοόλ τα πράγματα επιδεινώνονται.

Υπάρχουν μερικές μελέτες που συνδέουν το Ζάναξ με αυξημένο κίνδυνο για Αλτσχάιμερ (άνοια), αλλά αυτές αφορούν ουσιαστικά ηλικιωμένους και τη συστηματική, χρόνια χρήση βενζοδιαζεπινών (κυρίως μακράς δράσης, και λιγότερο το Ζαναξ).

Δημιουργεί εξάρτηση ή εθισμό το Ζάναξ;

Η χρήση του Xanax συστήνεται για την αντιμετώπιση του υπερβολικού άγχους για ένα διάστημα 2 μηνών. Η κατάχρηση ή η παρατεταμένη λήψη του Xanax για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε σωματική ή ψυχολογική εξάρτηση.

Είναι συνετό η χρήση του Xanax να συνοδεύεται και από μια ουσιαστική ψυχοθεραπεία, ώστε να μπορέσει ο άνθρωπος να αντιμετωπίσει τις πραγματικές ρίζες του άγχους.

Φύλλο οδηγιών χρήσης Xanax

Μπορώ να σταματήσω να παίρνω Ζάναξ;

Το Ζαναξ είναι ένα φάρμακο που σας βοηθάει να ελέγξετε το υπερβολικό άγχος και τα συμπτώματά του όσο το παίρνετε. Αν στο διάστημα που παίρνετε το Ζαναξ έχετε κάνει την κατάλληλη ψυχοθεραπεία και έχετε αντιμετωπίσει ψυχοθεραπευτικά τις πραγματικές ρίζες του άγχους ή της κατάθλιψης, οι πιθανότες είναι πως δεν θα χρειάζεστε περισσότερο το Ζαναξ (ή θα το χρειάζεστε πολύ λιγότερο ή περιστασιακά). Αν όμως δεν έχετε κάνει κάποια σοβαρή ψυχοθεραπευτική εργασία με τον εαυτό σας, είναι πολύ πιθανό να επιστρέψουν τα συμπτώματα, ιδίως αν το διακόψετε απότομα.

Αν λαμβάνετε Ζάναξ (ή οποιαδήποτε μορφή βενζοδιαζεπίνης πχ Λεξοτανίλ) και θέλετε να σταματήσετε, θα πρέπει να το συζητήσετε με τον ψυχίατρό σας. Μόνο ο γιατρός σας μπορεί να σας βοηθήσει να διακρίνετε αν χρειάζεστε το Ζαναξ ή όχι, και πως μπορείτε να το διακόψετε σταδιακά. Αυτό είναι πολύ σημαντικό επειδή αν παίρνετε Xanax για μεγάλο χρονικό διάστημα, πέρα από τη σωματική εξάρτηση (που σημαίνει ότι θέλετε μεγαλύτερη δόση του φαρμάκου για τα ίδια αποτελέσματα), υπάρχουν συναισθηματικά και ψυχολογικά συμπτώματα στέρησης που χρειάζεται να τα διαχειριστείτε σωστά.

Ποια είναι η λύση;

Τα φάρμακα πρέπει να λαμβάνονται μόνο με τις οδηγίες του ψυχίατρού σας. Αν είστε σε δύσκολη κατάσταση και χρειάζεστε βενζοδιαζεπίνες όπως το Ζάναξ, πρέπει οπωσδήποτε να δείτε έναν εξειδικευμένο ψυχίατρο-ψυχοθεραπευτή. Αν είναι ανάγκη να πάρετε Ζαναξ, ο γιατρός σας θα σας δώσει λεπτομερείς οδηγίες για τη δοσολογία και θα σας παρακολουθεί. Μην βασίζεστε σε γνώμες τρίτων για το Ζάναξ στο διαδίκτυο ή σε φόρουμ, ή για οδηγίες λήψεως ή διακοπής του.