Υπερβολική ζέστη

Υπερβολική ζέστη

Η γη δεν ήταν ποτέ τόσο ζεστή. Το 2023 ήταν η πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί παγκοσμίως. Κάποιοι άνθρωποι απολαμβάνουν τη ζέστη. Αλλά η υπερβολική ζέστη και οι υψηλές θερμοκρασίες είναι κάτι διαφορετικό. Οι καύσωνες πλέον είναι παρατεταμένοι και έχουν επικίνδυνες επιδράσεις στην υγεία, όπως η θερμοπληξία. Η κλιματική αλλαγή είναι πλέον γεγονός.

Τι είναι η υπερβολική ζέστη;

Ως υπερβολική ζέστη καθορίζεται η περίοδος 2-3 ημερών με θερμοκρασία πάνω από 32^ο C ή οι καλοκαιρινές θερμοκρασίες που είναι πιο υψηλές και η υγρασία πάνω από το μέσο όρο. Η ακραία θερμοκρασία εξαρτάται από την γεωγραφία, και τον μέσο όρο της θερμοκρασίας μιας περιοχής.

Επίσης, υπάρχει ο "δείκτης θερμότητας", μια μέτρηση για την αίσθηση της θερμοκρασίας του αέρα σε συνδυασμό με την υγρασία. Είναι ο συνδυασμός ζέστης και υγρασίας που προκαλεί στρες στο ανθρώπινο σώμα. Όταν η υγρασία αυξάνεται, ο ιδρώτας δεν εξατμίζεται τόσο γρήγορα. Σαν αποτέλεσμα, το σώμα δεν μπορεί να απελευθερώσει την ζέστη αποτελεσματικά.

Όταν η θερμοκρασία έξω είναι 32^oC, η ικανότητα του σώματος να αντισταθμίζει τη θερμότητα του σώματος επηρεάζεται. Για αυτό ο δείκτης θερμότητας είναι πολύ σημαντικός επειδή αν υπάρχει υψηλή θερμοκρασία και υγρασία, τότε η αίσθηση είναι 38^ο C, μπορεί το σώμα να μην μπορεί να αποβάλλει τη ζέστη, και αυτό να οδηγεί στη θερμοπληξία.

Ποιες είναι οι επιδράσεις των υψηλών θερμοκρασιών στο σώμα;

Η ζέστη περιορίζει την ικανότητα του σώματος να ψύχεται, και αυτό οδηγεί στην αφυδάτωση σε λιγότερο από μισή ώρα. Μπορεί επίσης να οδηγεί σε πολλές καταστάσεις που περιλαμβάνουν εξάνθημα από τη ζέστη, κράμπες, εξουθένωση και θερμοπληξία, όπως επίσης και βλάβη στον εγκέφαλο και σε άλλα όργανα σε σοβαρές περιπτώσεις.

• Εξάνθημα από τη ζέστη: όταν ο ιδρώτας παγιδεύεται κάτω από το δέρμα, σχηματίζει μικρές, κόκκινες φουσκάλες που μοιάζουν με σπυράκια σε περιοχές όπως το στήθος, ο λαιμός, ο αγκώνας, προκαλώντας μια αίσθηση τσιμπήματος σε αυτές τις περιοχές.
• Κράμπες από τη ζέστη: οι επώδυνοι μυϊκοί σπασμοί μπορεί να συμβούν όταν το σώμα ζεσταίνεται υπερβολικά.
• Εξάντληση: αυτή είναι μια πιο σοβαρή αντίδραση στη ζέστη, όταν το σώμα χάνει πολλά υγρά, μέσω του ιδρώτα. Χαρακτηρίζεται από έντονη εφίδρωση, ρίγος, χλωμό και μαλακό δέρμα, γρήγορους και αδύναμους παλμούς, ναυτία, ζαλάδα. Αν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να οδηγεί σε θερμοπληξία.
• Θερμοπληξία: αυτή η απειλητική για τη ζωή κατάσταση συμβαίνει όταν η θερμοκρασία του σώματος ξεπερνά τους 40^οC, και το σώμα δεν μπορεί να ψυχθεί μόνο του μέσω της εφίδρωσης. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν σύγχυση, ζεστό και ξηρό δέρμα, εμετό, έντονη εφίδρωση, επιληψία και έλλειψη συνείδησης. Η θερμοπληξία μπορεί να είναι θανατηφόρα αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα.

Οι καύσωνες είναι πιο επιβαρυντικοί για το σώμα από ότι η μια ή οι δυο μέρες με υψηλή θερμοκρασία;

Ένας καύσωνας είναι μια παρατεταμένη περίοδος με υψηλή θερμοκρασία, που διαρκεί πάνω από 2 μέρες, περίπου 4 ημέρες. Αυτή η αδιάκοπη ζέστη μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο για αφυδάτωση και να εξαντλεί τους ηλεκτρολύτες στο σώμα (τα απαραίτητα μεταλλικά στοιχεία για την σωστή λειτουργία του σώματος).

Είναι πολύ πιο εύκολο να αντιμετωπίσει την υψηλή θερμοκρασία για μια μέρα, αλλά πολύ πιο δύσκολο να αντιμετωπίσει τις πολλές μέρες ενός καύσωνα. Η παρατεταμένη ζέστη μπορεί να προκαλεί πονοκεφάλους, ζαλάδα ή ναυτία. Αυτή η κατάσταση μπορεί να προκαλεί εξουθένωση μέχρι θερμοπληξία.

Υπάρχουν ομάδες ανθρώπων που είναι πιο ευαίσθητοι στις υψηλές θερμοκρασίες;

Ο κάθε άνθρωπος επηρεάζεται από την υψηλή θερμοκρασία. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού όπως όσοι κάνουν εξωτερικές δουλειές, για παράδειγμα οι αγρότες, οι εργάτες οικοδομών, που δεν μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους στη σκιά ή σε εσωτερικούς χώρους με δροσιά.

Άλλη μια ευάλωτη ομάδα είναι οι ηλικιωμένοι, ειδικά όσοι ζουν μόνοι τους σε διαμερίσματα ή σπίτια χωρίς κλιματισμό. Οι ηλικιωμένοι δεν μπορούν να προσαρμοστούν στις ξαφνικές αλλαγές στην θερμοκρασία όπως οι νέοι, σε κάποιες περιπτώσεις τα χρόνια νοσήματα και συγκεκριμένα φάρμακα επηρεάζουν την ικανότητα τους να ρυθμίζουν την θερμοκρασία του σώματος, και οι μελέτες δείχνουν ότι οι ιδρωτοποιοί αδένες εμφανίζουν μια πτώση στη λειτουργικότητα όσο περνούν τα χρόνια. Φυσικά, οι ηλικιωμένοι μπορεί να μην μπορούν να μεταβούν σε χώρους κλιματισμού.

Κάθε άνθρωπος που λαμβάνει κάποια φάρμακα πρέπει να συζητά με τον γιατρό του αν μπορεί η φαρμακευτική αγωγή να τον κάνει πιο ευάλωτο στις υψηλές θερμοκρασίες. Πολύ συχνά το καλοκαίρι ή σε υψηλές θερμοκρασίες, οι δόσεις των φαρμάκων πρέπει να μειωθούν. Όπως για παράδειγμα τα φάρμακα για τις αλλεργίες, για την υψηλή αρτηριακή πίεση. Η ινσουλίνη είναι λιγότερο αποτελεσματική αν δεν είναι στο ψυγείο, τα διουρητικά που είναι γνωστά φάρμακα για την υπέρταση μπορεί να προκαλούν απώλεια ηλεκτρολυτών, όπως το κάλιο και το νάτριο.

Άλλες ομάδες υψηλού κινδύνου περιλαμβάνουν τα μικρά παιδιά κάτω των 2 ετών, που ιδρώνουν λιγότερο και παράγουν περισσότερη θερμότητα από τους ενήλικες όταν κινούνται. Αυτό εξηγεί γιατί κανένα παιδί δεν πρέπει να μένει μόνο στο αυτοκίνητο ακόμη και με το παράθυρο ανοιχτό αν επικρατούν συνθήκες καύσωνα, γιατί τα παιδιά μέσα στο αυτοκίνητο έχουν υψηλό κίνδυνο για θερμοπληξία ή ακόμη και για θάνατο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι αθλητές, οι γυναίκες στην εγκυμοσύνη και όσοι είναι κοινωνικά απομονωμένοι έχουν υψηλότερο κίνδυνο από την έκθεση στη ζέστη. Οι άνθρωποι με χρόνια νοσήματα, οι παχύσαρκοι, όσοι έχουν καρδιαγγειακά θέματα, θέματα με το αναπνευστικό, έχουν κάποια αναπηρία ή κάποια ψυχική διαταραχή, διαβήτη, προβλήματα του κυκλοφορικού είναι πιο ευάλωτοι στη ζέστη.

Ποια είναι η καλύτερη προφύλαξη στις μέρες με υψηλή θερμοκρασία;

Η κατανάλωση νερού και άλλων υγρών είναι πολύ σημαντική για την αναπλήρωση των υγρών που χάνονται μέσω του ιδρώτα και βοηθούν στην αποτροπή της αφυδάτωσης.

Καλό είναι να πίνετε 8 ποτήρια νερό την ημέρα. Το χρώμα των ούρων αποτελεί μια ένδειξη για τα επίπεδα της ενυδάτωσης. Αν τα ούρα σας είναι κίτρινα, χρειάζεστε υγρά. Αν πίνετε αρκετό νερό, τα ούρα σας πρέπει να είναι καθαρά μέχρι ανοιχτό κίτρινο.

Ένα από τα λάθη που κάνουν οι άνθρωποι είναι ότι δεν αντικαθιστούν το νάτριο που χάνουν όταν ιδρώνουν. Το νάτριο είναι κύριος ηλεκτρολύτης στο αίμα. Αν τα επίπεδα του νατρίου πέσουν πολύ χαμηλά τότε μπορεί να προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα, όπως η σύγχυση και η καρδιαγγειακή κατάρρευση.

Ο καλύτερος τρόπος για να παραμείνετε ενυδατωμένοι είναι να πίνετε αρκετό νερό και ηλεκτρολύτες.

Πρέπει να μένω μέσα όταν έχει υπερβολική ζέστη έξω;

Πρέπει να αποφεύγετε τον ήλιο όσο το δυνατόν περισσότερο, ειδικά τις ώρες 10:00 π.μ. μέχρι 14:00 μ.μ., καθώς τότε είναι πιο πιθανό να νιώσετε εξάντληση.

Αν πρέπει να βρίσκεστε σε εξωτερικό χώρο στη μέση της ημέρας πρέπει να κάνετε συχνά διαλείμματα και να μένετε ενυδατωμένοι. Οι άνθρωποι που δεν είναι ανάγκη να είναι έξω πρέπει να μένουν μέσα όσο πιο πολύ μπορούν.

Φυσικά, αν θέλετε να βγείτε έξω πρέπει να φοράτε αντηλιακό, ένα έγκαυμα μπορεί να φράξει τους ιδρωτοποιούς αδένες και να περιορίζει την ικανότητα του σώματος να ρίχνει τη θερμοκρασία του.

Τι μπορείτε να κάνετε αν δεν έχετε κλιματισμό ή έχει συμβεί μια διακοπή ρεύματος;

Αν έχει καύσωνα καλό είναι να γνωρίζετε τους κλιματιζόμενους χώρους στην περιοχή σας. Μπορείτε να πάτε σε ένα εμπορικό κέντρο, σε μια βιβλιοθήκη ή σε ένα εστιατόριο. Αν περάσετε λίγες ώρες σε ένα χώρο με κλιματισμό αυτό θα βοηθήσει το σώμα σας να παραμείνει κρύο όταν θα επιστρέψετε στη ζέστη.

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι οι ανεμιστήρες προσφέρουν μια ανακούφιση, αλλά αν η θερμοκρασία είναι στους 38^ο C, τότε δεν βοηθούν.

Τι πρέπει να φοράμε σε μέρες με υπερβολική ζέστη;

Τα ελαφριά ρούχα δίνουν χώρο στον αέρα να κυκλοφορεί και επιτρέπουν την εφίδρωση, και ένα καπέλο επίσης προστατεύει το πρόσωπο από τον ήλιο.

Τα ανοιχτόχρωμα ρούχα αντανακλούν το φως του ήλιου και τη ζέστη. Στην έρημο οι άνθρωποι φορούν μεγάλες και φαρδιές, λευκές ρόμπες. Επίσης, τα ρούχα με UV προστασία μπλοκάρουν τη ζέστη.

Τι μπορώ να κάνω για να προστατευτώ από έναν καύσωνα;

1. Φερθείτε έξυπνα

Καλό είναι να αποφεύγετε να βγαίνετε έξω τις πιο ζεστές ώρες της ημέρας, αλλά σίγουρα κάποιες μέρες αυτό δεν είναι εφικτό. Όταν βγαίνετε έξω να θυμάστε:

• Φορέστε αντηλιακό.
• Καλύψτε το κεφάλι σας με ένα καπέλο.
• Κάντε διαλείμματα σε δροσερά ή σκιερά μέρη.
• Φορέστε ελαφριά, ανοιχτόχρωμα ρούχα, τα οποία θα είναι άνετα.

2. Διατηρήστε δροσερό το σώμα σας

Η θερμότητα απελευθερώνεται από το δέρμα, το οποίο είναι το μεγαλύτερο όργανο στο σώμα. Όσο πιο δροσερό διατηρείτε το δέρμα σας, τόσο το καλύτερο.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να κρατήσετε το δέρμα σας δροσερό:

• Βρέξτε και φορέστε την μπλούζα σας.
• Αγοράστε ένα σπρέι νερού.
• Κάντε ένα κρύο ντους.

Μπορείτε να ρίξετε γρήγορα τη θερμοκρασία του σώματος σας με το να βάλετε τα χέρια σας και τα πόδια σε κρύο νερό. Οι καρποί και οι αστράγαλοι έχουν πολλά σημεία παλμού όπου τα αιμοφόρα αγγεία είναι κοντά στο δέρμα, έτσι μπορεί να πέσει πιο γρήγορα η θερμοκρασία του σώματος.

3. Πιείτε άφθονο νερό

Όταν έχει ζέστη, είναι σημαντικό να αποφεύγετε την καφεΐνη και να πίνετε πολύ νερό. Αν είναι δυνατόν, πιείτε ισοτονικά ποτά για να αναπληρώσετε τα χαμένα υγρά.

Τα ζεστά και τα κρύα ροφήματα θα σας βοηθήσουν να διατηρήσετε σταθερή τη θερμοκρασία του σώματος. Βέβαια, τα ζεστά ροφήματα δεν θα ρίξουν το ίδιο αποτελεσματικά τη θερμοκρασία όσο τα κρύα ροφήματα. Καθώς ιδρώνετε στη διάρκεια της ημέρας, τα υγρά που χάνετε πρέπει να τα αναπληρώνετε για να αποφύγετε την αφυδάτωση.

Τα συμπτώματα της αφυδάτωσης περιλαμβάνουν:

• Ξηροστομία
• Ζαλάδα ή σύγχυση
• Πονοκεφάλους

4. Περιορίστε το αλκοόλ

Η ζέστη και το αλκοόλ δεν είναι καλός συνδυασμός. Το αλκοόλ προκαλεί αφυδάτωση, την οποία είναι δύσκολο να καταπολεμήσει το σώμα αν ήδη έχει να αντιμετωπίσει τις υψηλές θερμοκρασίες. Το αλκοόλ επίσης παρεμβαίνει στον ύπνο, ο οποίος είναι δύσκολος στις υψηλές θερμοκρασίες.

Ακόμη και αν μπορείτε να αποκοιμηθείτε, είναι πιθανό να μην κοιμάστε καλά και να ξυπνάτε πιο νωρίς από το συνηθισμένο. Καλό είναι να μην πίνετε αλκοόλ στις μέρες του καύσωνα.

5. Καταναλώστε ελαφριά γεύματα

Όταν έχει ζέστη, καλό είναι τα γεύματά σας να είναι ελαφριά και υγιεινά. Οι τροφές που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό, κυρίως φρούτα και λαχανικά, όπως οι ντομάτες, το αγγούρι, το καρπούζι και το μαρούλι βοηθούν να μένετε ενυδατωμένοι.

Μπορείτε επίσης να δοκιμάσετε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό όπως οι σούπες και τα βραστά φαγητά που συμβάλλουν στην ενυδάτωση.

6. Περιορίστε την σωματική άσκηση στις πιο δροσερές ώρες της ημέρας

Είναι σημαντικό να μην χαλάτε τη ρουτίνα σας λόγω του καιρού, αλλά μερικές φορές είναι ανάγκη να το κάνετε. Το πρωινό τρέξιμο είναι καλή ιδέα όταν είστε ξεκούραστοι και έχετε κοιμηθεί καλά, αλλά μπορεί να είναι επικίνδυνο να κάνετε άσκηση στο μεσημεριανό ήλιο και να αυξάνετε τον κίνδυνο αφυδάτωσης, θερμικής εξουθένωσης και θερμοπληξίας.

Καλό είναι να λαμβάνετε σοβαρά υπόψη την θερμοκρασία όταν σχεδιάζετε την ημέρα σας και να περιορίζετε την άσκηση σας στις πιο δροσερές ώρες της ημέρας. Επίσης, στη διάρκεια της άσκησης πρέπει να πίνετε πολύ νερό και να κάνετε διαλείμματα για να μην στρεσάρετε το σώμα σας. Κάποιες ημέρες που υπάρχει υπερβολική ζέστη, μπορείτε να κάνετε διατάσεις, αντί για προπόνηση.

Πρέπει να κάνετε ένα ντους μετά την άσκηση για να ρίξετε την θερμοκρασία του σώματος.

7. Διατηρήστε το σπίτι σας δροσερό

Στη διάρκεια ενός καύσωνα, είναι σημαντικό να διατηρείτε το σπίτι σας δροσερό, για να νιώθετε άνετα. Όταν η θερμοκρασία αυξάνεται είναι δύσκολο να κοιμηθείτε καλά τη νύχτα.

8. Κατανοήστε τους κινδύνους

Η ζέστη μπορεί να έχει σημαντικές επιδράσεις στην υγεία μας, ειδικά σε περιόδους καύσωνα. Για αυτό είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα σημάδια της θερμοπληξίας.

Πώς θα καταλάβετε ότι η ζέστη επηρεάζει το σώμα σας;

Υπάρχουν πολλά σημάδια που δείχνουν ότι σας έχει επηρεάσει η ζέστη, όπως ο πονοκέφαλος, η εφίδρωση, η κόπωση, η ζαλάδα, η ναυτία.

Η πιο γνωστή λανθασμένη αντίληψη είναι πως αν ιδρώνετε δεν έχετε επηρεαστεί από τη ζέστη. Αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι που εμφανίζουν προβλήματα λόγω ζέστης συνεχίζουν να ιδρώνουν.

Τι μπορείτε να κάνετε αν εμφανίσετε συμπτώματα θερμοπληξίας;

Ο κάθε άνθρωπος πρέπει να γνωρίζει τα σημάδια και τα συμπτώματα της θερμοπληξίας, η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλό πυρετό, ζεστό, κόκκινο, ξηρό δέρμα, γρήγορους και δυνατούς παλμούς, και σύγχυση. Αν εμφανίσετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα ζητήστε αμέσως βοήθεια.