Υποκείμενο νόσημα και έκβαση λοίμωξης από Κορωνοϊό 2019

Υποκείμενα Νοσήματα και ασθένεια Κορωνοϊού 2019

Ένα "υποκείμενο νόσημα" είναι μια χρόνια νόσος, η οποία μπορεί να εξασθενήσει το ανοσοποιητικό σύστημα το οποίο καταπολεμά τις λοιμώξεις, όπως τον κορωνοϊό. Συνήθως πρόκειται για ένα χρόνιο ή σοβαρό ιατρικό πρόβλημα, που απαιτεί μακροχρόνια θεραπεία. Τα υποκείμενα νοσήματα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την χρόνια πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), το άσθμα, τα καρδιαγγειακά προβλήματα (αρτηριακή υπέρταση), την ανοσοκαταστολή, την παχυσαρκία, το σακχαρώδη διαβήτη, τη χρόνια νεφρική νόσο και νόσους του ήπατος.

Οι άνθρωποι με χρόνια νοσήματα συχνά έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι δεν μπορεί να καταπολεμήσει αποτελεσματικά τα βακτήρια ή τους ιούς. Αν δεν ελεγχθεί, το υποκείμενο νόσημα μπορεί να επηρεάσει τους ασθενείς όλων των ηλικιών, όχι μόνο τους ηλικιωμένους. Με το ανοσοποιητικό σύστημα να αντιμετωπίζει ήδη μια μακροχρόνια ασθένεια , το σώμα δεν μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά σε εξωτερικούς παράγοντες, πράγμα που σημαίνει ότι τα άτομα έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αρρωστήσουν, ή να έχουν σοβαρές επιπλοκές από λοιμώξεις, όπως από τον κορωνοϊό.

Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να είναι ανοσοκατεσταλμένο όταν κάνει θεραπεία για τον καρκίνο, για το κάπνισμα, όταν κάνει μεταμόσχευση οργάνων ή μυελού των οστών, όταν έχει ανοσοανεπάρκεια (πχ όταν ο HIV και το AIDS δεν αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά), από την παρατεταμένη χρήση κορτικοστεροειδών και άλλα φάρμακα που αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

Συγκεκριμένες θεραπείες μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως η χημειοθεραπεία που στοχεύει στα καρκινικά κύτταρα αλλά επίσης μειώνει τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων, τα οποία αποτελούν τα κύρια κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα λευκά αιμοσφαίρια είναι απαραίτητα για την καταπολέμηση των λοιμώξεων στο σώμα και η μείωση τους προκαλεί αδυναμία στο ανοσοποιητικό σύστημα.

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ 2019 (COVID-19)

Τα υποκείμενα νοσήματα θέτουν 1,7 δισ. ανθρώπους σε κίνδυνο. Περίπου το 22% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από κάποιο υποκείμενο νόσημα και συνεπώς κινδυνεύει περισσότερο να εμφανίσει σοβαρή λοίμωξη από τη νέα ασθένεια του κορωνοιού 2019 (Covid-19) κάποια στιγμή, σύμφωνα με διεθνείς μελέτες. Οι άνθρωποι με υποκείμενα νοσήματα έχουν εξαπλάσιο κίνδυνο να εισαχθούν σε νοσοκομείο μετά από λοίμωξη με τον κορονοϊό COVID-19 και 12πλασια να πεθάνουν από αυτόν, σε σχέση με όσους είναι κατά τα άλλα υγιείς.

Κάποια χαρακτηριστικά υποκείμενα νοσήματα που εμπλέκονται στη σοβαρότητα της λοίμωξης από κορωνοϊό COVID-19 είναι τα εξής:[1][2]

1. Υπέρταση ή νοσήματα του καρδιαγγειακού συστήματος

H υπέρταση (αυξημένη αρτηριακή πίεση) είναι ένας από τους παράγοντες που ξεκάθαρα συνδέονται με τη σοβαρότητα των κλινικών εκδηλώσεων Covid-19 και ως εκ τούτου, τον αυξημένο κίνδυνο νοσηλείας, διασωλήνωσης ή θανάτου. Άλλα νοσήματα που συνδέονται με σοβαρές εκδηλώσεις και νοσηλεία είναι η καρδιακή ανεπάρκεια, μυοκαρδιοπάθειες και στεφανιαία αρτηριακή νόσος (στένωση αρτηριών, λόγω συσσώρευσης αθηρωματικού υλικού).[3]

Στην αρχή της πανδημίας του κορωνοϊού υπήρξαν κάποιοι προβληματισμοί σχετικά με ορισμένα αντιυπερτασικά φάρμακα (αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης - ΑΜΕΑ και τους αποκλειστές των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης ARBs ή αλλιώς "σαρτάνες", ανταγωνιστές υποδοχέων αγγειοτασίνης ΙΙ) και το αν επιδεινώνουν τα συμπτώματα και έκβαση της λοίμωξης από κορωνοϊό, αλλά οι τρέχουσες οδηγίες είναι οι ασθενείς να συνεχίσουν να λαμβάνουν την αντιυπερτασική αγωγή τους. [1]

2. Άσθμα, Πνευμονοπάθεια 

Οι άνθρωποι με χρόνια νοσήματα των πνευμόνων όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), το άσθμα και η πνευμονική ίνωση είναι πιο ευπαθείς  στις πιο σοβαρές λοιμώξεις λόγω της φλεγμονής και της ήδη υπάρχουσας βλάβης των πνευμόνων. Όταν οι πνεύμονες δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν σε μια λοίμωξη, η καρδιά λειτουργεί πιο σκληρά, και αυτό εντείνει τα καρδιακά νοσήματα που υπάρχουν σε κάποιους ανθρώπους.

3. Σακχαρώδης Διαβήτης

Οι άνθρωποι με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 ή 2 έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν σοβαρή έκβαση σε λοιμώξεις, καθώς και στις δύο μορφές διαβήτη παρατηρείται αύξηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα. Αν δεν ρυθμιστούν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, οι ιογενείς λοιμώξεις είναι πιο επικίνδυνες καθώς τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη των ιών.

Στους ανθρώπους με σακχαρώδη διαβήτη έχουν παρατηρηθεί υψηλά επίπεδα φλεγμονής, αδυναμία του ανοσοποιητικού συστήματος και δυσκολία αντιμετώπισης των λοιμώξεων.

4. Ανοσοκαταστολή, καρκίνος

Όπως προαναφέρθηκε πολλές καταστάσεις και νοσήματα μπορούν να προκαλέσουν ανοσοκαταστολή. Ο καρκίνος μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα, ιδίως όταν κάνει μεταστάσεις στο μυελό των οστών, ο οποίος βοηθά στην καταπολέμηση των λοιμώξεων και δεν μπορεί να συνθέσει αρκετά αιμοσφαίρια.

Πολλές θεραπείες για τον καρκίνο αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα, όπως η χημειοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία ή τα στεροειδή τα οποία στοχεύουν στα καρκινικά κύτταρα, αλλά επίσης καταστρέφουν και τα λευκά αιμοσφαίρια που συντίθενται στο μυελό των οστών.

Όταν ένας ασθενής κάνει μεταμόσχευση μυελού των οστών με τη χρήση βλαστοκυττάρων από ένα δότη, για να αποτραπεί η απόρριψη του μοσχεύματος από τον ξενιστή και να μειωθεί η ανοσολογική απόκριση το ανοσοποιητικό σύστημα καταστέλλεται. Μετά την επέμβαση, χρειάζεται χρόνος για να επανέλθει το ανοσοποιητικό σύστημα.

5. Ηπατική και νεφρική νόσος

Οι νεφροί παράγουν συγκεκριμένες ορμόνες που επηρεάζουν την ανοσολογική απόκριση. Όταν κάποιος έχει κάποια νόσο που επηρεάζει τους νεφρούς ή νεφρική ανεπάρκεια, το ανοσοποιητικό σύστημα είναι πιο αδύναμο, και ως εκ τούτου ο οργανισμός είναι πιο επιρρεπής σε λοιμώξεις.

Το ήπαρ αποτελεί ένα αναπόσπαστο μέλος των αμυντικών μηχανισμών στο σώμα, βοηθά στη ρύθμιση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων που συμμετέχουν στην ανοσολογική αποκρίση και την άμυνα ενάντια σε επικίνδυνα παθογόνα. Κάποιοι άνθρωποι με ηπατική νόσο έχουν ανωμαλίες στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, και αυτό προκαλεί πιο σοβαρά νοσήματα.

Άλλα υποκείμενα νοσήματα

Στα υποκείμενα νοσήματα συμπεριλαμβάνονται νευρολογικά προβλήματα (όπως άνοια, Πάρκινσον) καθώς και η δρεπανοκυτταρική αναιμία.

ΕΠΙΒΑΡΥΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ

Παχυσαρκία

Η παχυσαρκία είναι ένας παράγοντας κινδύνου σε πιθανή λοίμωξη από κορωνοϊό [4]. Οι άνθρωποι με σοβαρή παχυσαρκία ή Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ/ΒΜΙ = Body Mass Index) 35 ή υψηλότερο, έχουν υψηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση επιπλοκών και ανάγκη νοσηλείας λόγω Covid-19. Ο μηχανισμός επιπλοκών λόγω Covid-19 φαίνεται να αφορά το διαταραγμένο μεταβολισμό γλυκόζης και λιπιδίων καθώς και τη μειωμένη χωρητικότητα των πνευμόνων. Η παχυσαρκία συνδέεται επίσης με την χρόνια φλεγμονή και τροποποιεί τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, επηρεάζοντας τα λευκά αιμοσφαίρια όπως και άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος.

Αν είσαστε αποφασισμένοι να χάσετε βάρος, στο παρακάτω άρθρο μπορείτε να βρείτε αναλυτικές πληροφορίες για το πόσες θερμίδες πρέπει να τρώτε. Ο δείκτη μάζας σώματος υπολογίζεται ως εξής: ΔΜΣ = βάρος (σε κιλά) διαιρούμενο με το τετράγωνο του ύψους (μέτρα², m²). Μπορείτε να υπολογίσετε το δείκτη μάζα σώματος εδώ (βάζοντας κιλά και ύψος σε εκατοστά).

Επίσης, υπάρχουν αρκετά φάρμακα, όπως η σεμαγλουτίδη (Wegovy, Ozempic) καi η λιραγλουτίδη (Saxenda) που μπορούν αποτελεσματικά να σας βοηθήσουν να χάσετε βάρος.

Κάπνισμα

Το κάπνισμα είναι επίσης ένας παράγοντας κινδύνου για σοβαρή εξέλιξη της λοίμωξης από κορωνοϊό, καθώς προδιαθέτει σε πολλά προβλήματα υγείας. Αναφέρεται εδώ γιατί σύμφωνα με μελέτες ανήκει στους επιβαρυντικούς παράγοντες [3] σχετικά με την σοβαρή έκβαση της λοίμωξης από κορωνοϊό Covid-19.

Υπάρχουν φάρμακα όπως το Champix το οποίο μπορεί να σας βοηθήσει να κόψετε το κάπνισμα, αλλά και εναλλακτικές μέθοδοι, όπως ο βελονισμός.

Θάνατοι από ασθένεια κορωνοϊόυ COVID-19 ανά ηλικιακή ομάδα

Το παραπάνω γράφημα παρουσιάζει τα συνολικά ποσοστά θανάτων ανά ηλικιακή ομάδα από την ασθένεια του κορωνοϊού 2019 (δηλαδή συνολικά για όλο τον πληθυσμό, με ή χωρίς υποκείμενα νοσήματα). Τα ποσοστά διαφέρουν ελαφρώς από χώρα σε χώρα.